PDA

View Full Version : Tam Mệnh Thông Hội - Nguyên Tạo Hóa Chi Thủy - 三命通會- 原 造 化 之 始



ngochai
01-12-2014, 05:41 PM
Lời bạt:

Tam Mệnh Thông Hội (三命通會) là một cuốn sách tổng hợp về môn Bát Tự Tử Bình - một thuật xem Nhân Mệnh. Quyển sách này nằm trong bộ Tứ Khố Toàn Thư của nhà Thanh bên Trung Hoa và được hoàn thành vào năm thứ 44 đời Càn Long. Trong nội dung Quyển 1, phần luận "Nguyên tạo hóa chi thủy" (原 造 化 之 始) thể hiện triết lý nhân sinh quan và vũ trụ quan tổng hợp của người xưa (âm dương, ngũ hành...), đây cũng là phần nền tảng căn bản của triết lý phương Đông.

http://hinhanhnen.biz/hinhanh/hinhfck/1417vang-trang-bat-quai.jpg

Bài dưới đây chỉ đưa lên nội dung bằng Hán Tự và dịch Hán Việt để các bạn yêu thích hán Học nói chung và yêu thích tìm hiểu thuật Bát Tự Tử Bình nói riêng thưởng lãm.

Nội dung trong bài được người viết sưu tầm, tổng hợp, dịch và đăng riêng cho Thiều Gia. Bạn đọc vui lòng ghi rõ nguồn www.thaicucthieugia.com (http://thaicucthieugia.com/) khi trích dẫn thông tin trong bài viết này.

Trân trọng.

Ngọc Hải

ngochai
01-12-2014, 05:43 PM
老 子 曰 : 無 名 天 地 之 始,有 名 萬 物 之 母,有 物 混 成 先 天 地 生 列。禦 寇 曰:有 形 生 於 無 形,天 地 之 初,有 太 易 ,有 太 初,有 太 始,有 太 素,太 易 者 未 見 氣,太 初 者 氣 之 始,太 始 者 形 之 始,太 素 者 質 之 始 氣 ,與 形 質 合 而 未 離。

Lão tử viết: vô danh thiên địa chi thủy, hữu danh vạn vật chi mẫu, hữu vật hỗn thành tiên thiên địa sinh liệt. Ngữ khấu viết: hữu hình sinh vu vô hình, thiên địa chi sơ, hữu thái dịch, hữu thái sơ, hữu thái thủy, hữu thái tố, thái dịch giả vị kiến khí, thái sơ giả khí chi thủy, thái thủy giả hình chi thủy, thái tố giả chất chi thủy khí, dữ hình chất hợp nhi vị li.

曰 渾 淪 歴 紀 云,未 有 天 地 之 時,混 沌 如 鷄 子,溟 滓 始 芽 鴻 濛 滋 萌 律,云 : 太 極 元 氣 函 三 為 一。易 曰 :易 有 太 極 是 生 兩 儀,兩 儀 生 四 象,四 象 生 八 卦,八 卦 定 吉 凶。易 疏 云: 太 極 謂 天 地 未 分 之 前,元 氣 混 而 為 一。 蒙 泉 子 曰: 太 初 者 理 之 始 也,太 虛 者 氣 之 始 也,太 素 者 象 之 始 也,太 乙 者 數 之 始 也,太 極 者 兼 理 氣 象 數 之 始 也 。由 數 論 言 之,可 見 渾 淪 未 判 之 先,只 一 氣 混 合,杳 冥 昏 昧 而 理 未 嘗 不 在 其 中,與 道 為 一 是 謂 太 極。

Viết hồn luân lịch kỉ vân, vị hữu thiên địa chi thì, hỗn độn như kê tử, minh chỉ thủy nha hồng mông tư manh luật, vân: thái cực nguyên khí hàm tam vi nhất. Dịch viết: dịch hữu thái cực thị sinh lưỡng nghi, lưỡng nghi sinh tứ tượng, tứ tượng sinh bát quái, bát quái định cát hung. Dịch sơ vân: thái cực vị thiên địa vị phân chi tiền, nguyên khí hỗn nhi vi nhất. Mông tuyền tử viết: thái sơ giả lí chi thủy dã, thái hư giả khí chi thủy dã, thái tố giả tượng chi thủy dã, thái ất giả sổ chi thủy dã, thái cực giả kiêm lí khí tượng sổ chi thủy dã. Do sổ luận ngôn chi, khả kiến hồn luân vị phán chi tiên, chích nhất khí hỗn hợp, yểu minh hôn muội nhi lí vị thường bất tại kì trung, dữ đạo vi nhất thị vị thái cực.

莊 子 以 道 在 太 極 之 先,所 謂 太 極 乃 是 指 天 地 人 三 者,氣 形 己 具 而 未 判 者 之 名。而 道 又 别 是 一 懸 空 底 物,在 太 極 之 先,不 知 道 即 太 極,太 極 即 道 以 其 理 之。通 行 者 言 則 曰: 道 以 其 理 之 極 至 者 言,則 曰 太 極 又 何 嘗 有 二 邪 ?向 非 周 子 啓 其 祕,朱 子 闡 而 明 之,孰 知 太 極 之 為 理 而 與 氣 自 不 相 離 也 哉 。所 謂 太 極 者,乃 陰 陽 動 靜 之 本 體 ,不 離 於 形 氣 而 實,無 聲 臭 不 窮 於 變 化 而 實 有 凖, 則 故 一 動 一 靜,互 為 其 根,分 陰 分 陽 兩 儀 立 焉。

Trang tử dĩ đạo tại thái cực chi tiên, sở vị thái cực nãi thị chỉ thiên địa nhân tam giả, khí hình kỷ cụ nhi vị phán giả chi danh. Nhi đạo hựu biệt thị nhất huyền không để vật, tại thái cực chi tiên, bất tri đạo tức thái cực, thái cực tức đạo dĩ kì lí chi. Thông hành giả ngôn tắc viết: đạo dĩ kì lí chi cực chí giả ngôn, tắc viết thái cực hựu hà thường hữu nhị tà? Hướng phi chu tử khải kì bí, chu tử xiển nhi minh chi, thục tri thái cực chi vi lí nhi dữ khí tự bất tương li dã tai. Sở vị thái cực giả, nãi âm dương động tĩnh chi bổn thể, bất li vu hình khí nhi thật, vô thanh xú bất cùng vu biến hóa nhi thật hữu chuẩn, tắc cố nhất động nhất tĩnh, hỗ vi kì căn, phân âm phân dương lưỡng nghi lập yên.

ngochai
01-12-2014, 05:49 PM
儀 者 物 也,凡 物 未 始 無 對 而 亦 未 嘗 獨 立,天 以 氣 覆 而 依 乎 地,地 以 形 載 而 附 乎 天 有 理 斯。有 氣 陰 陽 之 謂 也,有 氣 斯 有 形 天 地 之 謂 也,天 地 不 生 於 天 地,而 生 於 陰 陽,陰 陽 不 生 於 陰 陽 而 生 於 動 靜,動 靜 不 生 於 動 靜 而 生 於 太 極 。蓋 太 極 者 本 然 之 玅 也 ,動 靜 者 所 乘 之 機 也,陰 陽 者 所 生 之 本 也。太 極 形 而 上,道 也 陰 陽 形 而 下 器 也 。 動 靜 無 端、陰 陽 無 始,此 造 化 所 由 立 焉。

Nghi giả vật dã, phàm vật vị thủy vô đối nhi diệc vị thường độc lập, thiên dĩ khí phúc nhi y hồ địa, địa dĩ hình tái nhi phụ hồ thiên hữu lí tư. Hữu khí âm dương chi vị dã, hữu khí tư hữu hình thiên địa chi vị dã, thiên địa bất sinh vu thiên địa, nhi sinh vu âm dương, âm dương bất sinh vu âm dương nhi sinh vu động tĩnh, động tĩnh bất sinh vu động tĩnh nhi sinh vu thái cực. Cái thái cực giả bổn nhiên chi diệu dã, động tĩnh giả sở thừa chi ki dã, âm dương giả sở sinh chi bổn dã. Thái cực hình nhi thượng, đạo dã âm dương hình nhi hạ khí dã. Động tĩnh vô đoan, âm dương vô thủy, thử tạo hóa sở do lập yên.

栢 齋 何 子 曰:天 陽 之 動 者 也,果 何 時 動 極 而 靜 乎?地 陰 之 靜 者 也,果 何 時 靜 極 而 動 乎? 天 不 能 生 地,水 不 能 生 火, 無 智 愚 皆 知 之 。乃 謂 陰 陽 相 生 不 亦 誤 乎!蓋 天 地 水 火 雖 渾 然 不 可 離,實 燦 然 不 可 亂,故 陰 之 與 陽 謂 之 相 依 則 可,謂 之 相 生 則 不 可。謂 之 互 藏 其 宅 則 可,謂 之 互 藏 相 生 則 不 可。此 言 的 有 見 也!

Bách trai hà tử viết: thiên dương chi động giả dã, quả hà thì động cực nhi tĩnh hồ? Địa âm chi tĩnh giả dã, quả hà thì tĩnh cực nhi động hồ? Thiên bất năng sinh địa, thủy bất năng sinh hỏa, vô trí ngu giai tri chi. Nãi vị âm dương tương sinh bất diệc ngộ hồ! Cái thiên địa thủy hỏa tuy hồn nhiên bất khả li, thật xán nhiên bất khả loạn, cố âm chi dữ dương vị chi tương y tắc khả, vị chi tương sinh tắc bất khả. Vị chi hỗ tàng kì trạch tắc khả, vị chi hỗ tàng tương sinh tắc bất khả. Thử ngôn đích hữu kiến dã!

夫 天 地 未 立,道 本 天 地,天 地 旣 立,則 太 極 之 理 散 在 萬 事 。由 是 而 五 行 生 焉,五 行 一、陰 陽 五,殊 二 實 無 餘 分 也 。陰 陽 一 太 極 , 精 粗 本 末 無 彼 此 也,五 行 質 具 於 地 而 氣 行 於 天,以 質 而 語 其 生 之 序,則 水 、火 、木 、 金 、土 。而 水 木 陽 也,火 金 陰 也。又 統 而 言 之,則 氣 陽 而 質 陰 也,又 錯 而 言 之,則 動 陽 而 靜 陰 也,蓋 五 行 之 變 至 不 可 窮,然 無 適 而 非,太 極 之 本 然 也。

Phu thiên địa vị lập, đạo bổn thiên địa, thiên địa kí lập, tắc thái cực chi lí tán tại vạn sự. Do thị nhi ngũ hành sinh yên, ngũ hành nhất, âm dương ngũ, thù nhị thật vô dư phân dã. Âm dương nhất thái cực, tinh thô bổn mạt vô bỉ thử dã, ngũ hành chất cụ vu địa nhi khí hành vu thiên, dĩ chất nhi ngữ kì sinh chi tự, tắc thủy, hỏa, mộc, kim, thổ. Nhi thủy mộc dương dã, hỏa kim âm dã. Hựu thống nhi ngôn chi, tắc khí dương nhi chất âm dã, hựu thác nhi ngôn chi, tắc động dương nhi tĩnh âm dã, cái ngũ hành chi biến chí bất khả cùng, nhiên vô thích nhi phi, thái cực chi bổn nhiên dã.

ngochai
01-12-2014, 05:54 PM
栢 齊 何 子 曰:五 行 一 陰 陽,陰 陽 一 太 極。周 子 固 謂 太 極 不 外 乎 陰 陽,陰 陽 不 外 乎 五 行 矣 !自 今 論 之 水 水 也,火 火 也,金 木 水 火 土 之 交 變 也。土 地 也,天 安 在 乎 ?有 地 而 無 天 謂 造 化 全 可 乎?若 以 謂 天 即 太 極,故 朱 子 以 上 天 之 載 釋 太 極,天 道 流 行 釋 陰 陽 觀。易 曰:易 有 太 極,是 生 兩 儀,兩 儀 生 四 象,四 象 生 八 卦,八 卦 之 中 有 乾 有 坤,則 天 地 皆 太 極 之 分 體 明 矣。以 天 為 太 極 之 全 體,而 地 為 天 之 分 體,豈 不 誤 甚 也 哉 !其 説 似 有 理 也。

Bách tề hà tử viết: ngũ hành nhất âm dương, âm dương nhất thái cực. Chu tử cố vị thái cực bất ngoại hồ âm dương, âm dương bất ngoại hồ ngũ hành hĩ! Tự kim luận chi thủy thủy dã, hỏa hỏa dã, kim mộc thủy hỏa thổ chi giao biến dã. Thổ địa dã, thiên an tại hồ? Hữu địa nhi vô thiên vị tạo hóa toàn khả hồ? Nhược dĩ vị thiên tức thái cực, cố chu tử dĩ thượng thiên chi tái thích thái cực, thiên đạo lưu hành thích âm dương quan. Dịch viết: dịch hữu thái cực, thị sinh lưỡng nghi, lưỡng nghi sinh tứ tượng, tứ tượng sinh bát quái, bát quái chi trung hữu kiền hữu khôn, tắc thiên địa giai thái cực chi phân thể minh hĩ. Dĩ thiên vi thái cực chi toàn thể, nhi địa vi thiên chi phân thể, khởi bất ngộ thậm dã tai! Kì thuyết tự hữu lí dã.

夫 五 行 之 生,各 一 其 性,四 時 之 行,亦 有 其 序。 春 以 生 之,夏 以 長 之, 秋 以 肅 之,冬 以 藏 之,春 而 夏,夏 而 秋,秋 而 冬,冬 而 復 春,而 相 循 無 窮 。

Phu ngũ hành chi sinh, các nhất kì tính, tứ thì chi hành, diệc hữu kì tự. Xuân dĩ sinh chi, hạ dĩ trường chi, thu dĩ túc chi, đông dĩ tàng chi, xuân nhi hạ, hạ nhi thu, thu nhi đông, đông nhi phục xuân, nhi tương tuần vô cùng.

蓋 五 行 異 質 四 時 異 氣 而 皆 不 外 乎 陰 陽,陰 陽 異 位、動 靜 異 時 而 皆 不 離 乎 太 極。至 於 所 以 為 太 極 者,又 無 聲 臭 之 可 言,是 性 之 本 體 然 也 。故 五 行 各 一 其 性,所 謂 各 具 一 太 極 也。四 時 自 有 其 序,所 謂 運 用 一 太 極 也。 五 行 四 時 週 而 復 始,所 謂 統 體 一 太 極 也。而 性 之 無 所 不 在,又 可 見 矣,夫 天 下 無 性 外 之 物,而 性 無 不 在 此 無 極 、二 五。所 以 混 融 而 無 閒,所 謂 玅 合 者 也。無 極 是 理, 二 五 是 氣,真 以 理 言,太 極 無 妄 之 謂 也。

Cái ngũ hành dị chất tứ thì dị khí nhi giai bất ngoại hồ âm dương, âm dương dị vị, động tĩnh dị thì nhi giai bất li hồ thái cực. Chí vu sở dĩ vi thái cực giả, hựu vô thanh xú chi khả ngôn, thị tính chi bổn thể nhiên dã. Cố ngũ hành các nhất kì tính, sở vị các cụ nhất thái cực dã. Tứ thì tự hữu kì tự, sở vị vận dụng nhất thái cực dã. Ngũ hành tứ thì chu nhi phục thủy, sở vị thống thể nhất thái cực dã. Nhi tính chi vô sở bất tại, hựu khả kiến hĩ, phu thiên hạ vô tính ngoại chi vật, nhi tính vô bất tại thử vô cực, nhị ngũ. Sở dĩ hỗn dung nhi vô nhàn, sở vị diệu hợp giả dã. Vô cực thị lí, nhị ngũ thị khí, chân dĩ lí ngôn, thái cực vô vọng chi vị dã.

ngochai
02-12-2014, 02:19 PM
精 以 氣 言 陰 陽 五 行 不 二 之 謂 也,凝 者 聚 也,氣 聚 而 成 形 也,蓋 性 為 之 主,而 陰 陽 五 行 為 之 經 緯 錯 綜,又 各 以 類 凝 聚 而 成 形 焉。陽 而 健 者 成 男,則 父 之 道 也。陰 而 順 者 成 女,則 母 之 道 也。是 人 物 之 始,以 氣 化 而 生 者 也,氣 聚 成 形,則 形 交 氣 感,遂 以 形 化 而 萬 物,生 生 變 化 無 窮 矣。

Tinh dĩ khí ngôn âm dương ngũ hành bất nhị chi vị dã, ngưng giả tụ dã, khí tụ nhi thành hình dã, cái tính vi chi chủ, nhi âm dương ngũ hành vi chi kinh vĩ thác tống, hựu các dĩ loại ngưng tụ nhi thành hình yên. Dương nhi kiện giả thành nam, tắc phụ chi đạo dã. Âm nhi thuận giả thành nữ, tắc mẫu chi đạo dã. Thị nhân vật chi thủy, dĩ khí hóa nhi sinh giả dã, khí tụ thành hình, tắc hình giao khí cảm, toại dĩ hình hóa nhi vạn vật, sinh sinh biến hóa vô cùng hĩ.

鮑 魯 齋 曰:天 地 以 氣 交 而 生 人 物,觀 其 所 交,則 氣 之 所 至,可 以 知 其 類 之 所 從 出 矣。天 氣 交 乎 地,於 人 為 男,於 物 為 牡,地 氣 交 乎 天,於 人 為 女,於 物 為 牝,男 女 牝 牡,又 自 交 而 生 生 化 化 不 窮。人 物 旣 生 氣,隨 天 地 之 氣 升 降 交 感,人 得 天 地 之 中 氣,四 方 之 氣 無 不 感 物,得 天 地 之 偏 氣,而 亦 各 隨 所 感,故 觀 天 地 之 氣 交,可 以 知 人 物 之 初 生 矣。觀 天 地 之 氣 感,可 以 知 人 物 之 相 生 矣。

Bảo lỗ trai viết: thiên địa dĩ khí giao nhi sinh nhân vật, quan kì sở giao, tắc khí chi sở chí, khả dĩ tri kì loại chi sở tòng xuất hĩ. Thiên khí giao hồ địa, vu nhân vi nam, vu vật vi mẫu, địa khí giao hồ thiên, vu nhân vi nữ, vu vật vi tẫn, nam nữ tẫn mẫu, hựu tự giao nhi sinh sinh hóa hóa bất cùng. Nhân vật kí sinh khí, tùy thiên địa chi khí thăng hàng giao cảm, nhân đắc thiên địa chi trung khí, tứ phương chi khí vô bất cảm vật, đắc thiên địa chi thiên khí, nhi diệc các tùy sở cảm, cố quan thiên địa chi khí giao, khả dĩ tri nhân vật chi sơ sinh hĩ. Quan thiên địa chi khí cảm, khả dĩ tri nhân vật chi tương sinh hĩ.

朱 子 曰:乾 道 成 男,坤 道 成 女,凝 體 於 造 化 之 初,二 氣 交 感 化 生 萬 物,流 行 於 造 化 之 後,此 理 之 常 也。若 姜 嫄、簡 狄 之 生 稷 契,則 又 不 可 以 先 後 言 矣,此 理 之 變 也。張 九 韶 曰:論 人 物 始 生,於 天 地 肇 判 之 初,則 由 氣 化 而 後 有 形 化,張 子 所 謂 天 地 之 氣 生 之 是 也,論 人 物 始 生,於 結 胎 受 形 之 初,則 由 精 氣 之 聚,而 後 有 是 物。朱 子 所 謂 陰 精 陽 氣 聚 而 成 物 是 也。由 是 言 之,則 人 也 物 也,氣 也 形 也,孰 有 出 於 陰 陽 之 外 哉。

Chu tử viết: kiền đạo thành nam, khôn đạo thành nữ, ngưng thể vu tạo hóa chi sơ, nhị khí giao cảm hóa sinh vạn vật, lưu hành vu tạo hóa chi hậu, thử lí chi thường dã. Nhược khương nguyên, giản địch chi sinh tắc khế, tắc hựu bất khả dĩ tiên hậu ngôn hĩ, thử lí chi biến dã. Trương cửu thiều viết: luận nhân vật thủy sinh, vu thiên địa triệu phán chi sơ, tắc do khí hóa nhi hậu hữu hình hóa, trương tử sở vị thiên địa chi khí sinh chi thị dã, luận nhân vật thủy sinh, vu kết thai thụ hình chi sơ, tắc do tinh khí chi tụ, nhi hậu hữu thị vật. Chu tử sở vị âm tinh dương khí tụ nhi thành vật thị dã. Do thị ngôn chi, tắc nhân dã vật dã, khí dã hình dã, thục hữu xuất vu âm dương chi ngoại tai.

ngochai
02-12-2014, 02:22 PM
夫 命 禀 於 陰 陽 有 生 之 初,非 人 所 能 移,莫 之 為 而 為 非 我 所 能,必 於 是 有 生 而 富、生 而 貴 者,有 生 而 壽、生 而 夭 者。有 生 而 貧、生 而 賤 者。 有 生 而 富 貴 雙 全 巍 巍 人 上 者。有 生 而 貧 賤 兼 有 落 落 人 下 者。有 生 而 宜 壽 而 反 夭 閼,有 生 而 宜 夭 而 反 長 年 之 數 者。謂 由 於 所 積 而 然 與, 亦 由 於 所 性 而 然 與,謂 由 於 所 積 則 貧,可 以 致 富 賤,可 以 致 貴 夭,可 以 致 壽。

Phu mệnh bẩm vu âm dương hữu sinh chi sơ, phi nhân sở năng di, mạc chi vi nhi vi phi ngã sở năng, tất vu thị hữu sinh nhi phú, sinh nhi quý giả, hữu sinh nhi thọ, sinh nhi yêu giả. Hữu sinh nhi bần, sinh nhi tiện giả. Hữu sinh nhi phú quý song toàn nguy nguy nhân thượng giả. Hữu sinh nhi bần tiện kiêm hữu lạc lạc nhân hạ giả. Hữu sinh nhi nghi thọ nhi phản yêu át, hữu sinh nhi nghi yêu nhi phản trường niên chi sổ giả. Vị do vu sở tích nhi nhiên dữ, diệc do vu sở tính nhi nhiên dữ, vị do vu sở tích tắc bần, khả dĩ trí phú tiện, khả dĩ trí quý yêu, khả dĩ trí thọ.

古 之 所 謂 人 能 勝 天 者 也,謂 由 於 所 性 以 得 乎 富 貴 者 終 於 富 貴,貧 賤 者 終 於 貧 賤,壽 夭 者 終 於 壽 夭,古 之 所 謂 命 不 可 移 也。夫 謂 之 積 則 不 可 專 以 為 命,夫 謂 之 性 則 不 可 專,以 為 人 將 以 付 之 於 所 積,與 未 知 命 之 所 禀。 富 貴 壽 夭 貧 賤 何 如 也,將 以 付 之 於 所 性,與 未 有 富 貴 壽 夭 貧 賤 可 坐 待 者,而 人 為 似 不 可 缺 也。或 曰 命 禀 有 生 之 初,誠 哉 是 言 也。

Cổ chi sở vị nhân năng thắng thiên giả dã, vị do vu sở tính dĩ đắc hồ phú quý giả chung vu phú quý, bần tiện giả chung vu bần tiện, thọ yêu giả chung vu thọ yêu, cổ chi sở vị mệnh bất khả di dã. Phu vị chi tích tắc bất khả chuyên dĩ vi mệnh, phu vị chi tính tắc bất khả chuyên, dĩ vi nhân tương dĩ phó chi vu sở tích, dữ vị tri mệnh chi sở bẩm. Phú quý thọ yêu bần tiện hà như dã, tương dĩ phó chi vu sở tính, dữ vị hữu phú quý thọ yêu bần tiện khả tọa đãi giả, nhi nhân vi tự bất khả khuyết dã. Hoặc viết mệnh bẩm hữu sinh chi sơ, thành tai thị ngôn dã.

ngochai
02-12-2014, 02:23 PM
何 人 生 天 地 之 中,有 五 行 八 字 相 同,而 富 貴 貧 賤 壽 夭 之 不 一,其 故 何 也?答 曰:陰 陽 二 氣 交 感 之 時,受 真 精 玅 合 之 氣,凝 結 為 胎,成 男 成 女 得 天 地 父 母 一 時 氣 候,是 以 禀 其 清 者 為 智 為 賢,禀 其 濁 者 為 愚 為 不 肖。智 者 賢 者 由 是 或 富 或 貴,或 壽 必 有 所 得,所 謂 徳 足 以 獲 福 也。愚 者 不 肖 者,不 能 自 奮 日 益 昏 蔽,則 貧 賤 與 夭 有 不 能 免,所 謂 下 愚 不 移 是 也。

Hà nhân sinh thiên địa chi trung, hữu ngũ hành bát tự tương đồng, nhi phú quý bần tiện thọ yêu chi bất nhất, kì cố hà dã? Đáp viết: âm dương nhị khí giao cảm chi thì, thụ chân tinh diệu hợp chi khí, ngưng kết vi thai, thành nam thành nữ đắc thiên địa phụ mẫu nhất thì khí hậu, thị dĩ bẩm kì thanh giả vi trí vi hiền, bẩm kì trọc giả vi ngu vi bất tiếu. Trí giả hiền giả do thị hoặc phú hoặc quý, hoặc thọ tất hữu sở đắc, sở vị đức túc dĩ hoạch phúc dã. Ngu giả bất tiếu giả, bất năng tự phấn nhật ích hôn tế, tắc bần tiện dữ yêu hữu bất năng miễn, sở vị hạ ngu bất di thị dã.

其 富 貴 兩 全 者,原 禀 清 輕 之 氣,生 逢 得 令 之 時, 兼 以 財 官 亨 通,祿 馬 旺 相,其 運 與 限 甚 吉 甚 祥,縱 有 少 晦,不 係 駁 雜。其 貧 賤 兼 有 者,原 禀 重 濁 之 氣,生 逢 失 令 之 時,刑 衝 駁 雜 無 些 順 美,雖 無 禍 患 侵 擾,未 免 蹇 滯 不 前。又 有 富 而 貧、貧 而 富 、貴 而 賤、賤 而 貴、壽 而 夭、夭 而 壽 者,又 有 為 賢 為 智 而 反 貧 賤,為 愚 不 肖 而 反 富 貴 者。天 地 間 之 人 萬 有 不 齊,此 亦 四 時 五 行 偏 正、得 失、向 背、淺 深 之 氣 之 所 致 也。

Kì phú quý lưỡng toàn giả, nguyên bẩm thanh khinh chi khí, sinh phùng đắc lệnh chi thì, kiêm dĩ tài quan hanh thông, lộc mã vượng tương, kì vận dữ hạn thậm cát thậm tường, túng hữu thiểu hối, bất hệ bác tạp. Kì bần tiện kiêm hữu giả, nguyên bẩm trọng trọc chi khí, sinh phùng thất lệnh chi thì, hình xung bác tạp vô ta thuận mĩ, tuy vô họa hoạn xâm nhiễu, vị miễn kiển trệ bất tiền. Hựu hữu phú nhi bần, bần nhi phú, quý nhi tiện, tiện nhi quý, thọ nhi yêu, yêu nhi thọ giả, hựu hữu vi hiền vi trí nhi phản bần tiện, vi ngu bất tiếu nhi phản phú quý giả. Thiên địa gian chi nhân vạn hữu bất tề, thử diệc tứ thì ngũ hành thiên chính, đắc thất, hướng bối, thiển thâm chi khí chi sở trí dã.

ngochai
02-12-2014, 02:25 PM
故 當 時 元 氣 雖 禀 輕 清,然 而 生 於 衰 敗 之 時,行 休 囚 之 運,富 者 損 失 財 源,貴 者 剝 官 退 位,壽 者 夭 閼 不 祿。其 元 氣 雖 禀 重 濁,其 人 生 中 和 之 令,行 旺 相 之 運,貧 不 終 貧 而 為 富,賤 不 終 賤 而 為 貴,夭 不 終 夭 而 為 壽。

Cố đương thì nguyên khí tuy bẩm khinh thanh, nhiên nhi sinh vu suy bại chi thì, hành hưu tù chi vận, phú giả tổn thất tài nguyên, quý giả bác quan thối vị, thọ giả yêu át bất lộc. Kì nguyên khí tuy bẩm trọng trọc, kì nhân sinh trung hòa chi lệnh, hành vượng tương chi vận, bần bất chung bần nhi vi phú, tiện bất chung tiện nhi vi quý, yêu bất chung yêu nhi vi thọ.

雖 然 修 為 在 人,人 定 勝 天,命 禀 中 和 性 加 積 善, 豈 但 一 身 享 福 已 哉!而 子 子 孫 孫 榮 昌 利 達 理 宜 然 也。命 值 偏 枯,性 加 積 惡,非 惟 自 身值 禍 已 也,而 子 子 孫 孫 落 落 人 下 得 非 報 。與 由 前 言 之,雖 係 於 命,亦 在 於 人 之 積 與 不 積 耳。易 曰:「 積 善 之 家 必 有 餘 慶,積 不 善 之 家 必 有 餘 殃。」 殆 此 之 謂 與。耕 野 子 曰:天 一 氣 爾,氣 化 生 水,水 中 滓 濁 積 而 成 土,水 落 土 出 ,遂 成 山 川。土 之 剛 者 成 石 而 金 生 焉,土 之 柔 者 生 木 而 火 生 焉,五 行 具 萬 物 生 而 變 化 無 窮 矣。

Tuy nhiên tu vi tại nhân, nhân định thắng thiên, mệnh bẩm trung hòa tính gia tích thiện, khởi đãn nhất thân hưởng phúc dĩ tai! Nhi tử tử tôn tôn vinh xương lợi đạt lí nghi nhiên dã. Mệnh trị thiên khô, tính gia tích ác, phi duy tự thân trị họa dĩ dã, nhi tử tử tôn tôn lạc lạc nhân hạ đắc phi báo. Dữ do tiền ngôn chi, tuy hệ vu mệnh, diệc tại vu nhân chi tích dữ bất tích nhĩ. Dịch viết: "Tích thiện chi gia tất hữu dư khánh, tích bất thiện chi gia tất hữu dư ương." đãi thử chi vị dữ. Canh dã tử viết: thiên nhất khí nhĩ, khí hóa sinh thủy, thủy trung chỉ trọc tích nhi thành thổ, thủy lạc thổ xuất, toại thành sơn xuyên. Thổ chi cương giả thành thạch nhi kim sinh yên, thổ chi nhu giả sinh mộc nhi hỏa sinh yên, ngũ hành cụ vạn vật sinh nhi biến hóa vô cùng hĩ.

ngochai
02-12-2014, 02:26 PM
浚 川 子 曰:天 地 之 初 惟 有 陰 陽 二 氣 而 己,陽 則 化 火,陰 則 化 水,水 之 渣 滓 便 結 成 地 ,渣 滓 成 地 即 土 也。何 至 天 五 方 言:生 土 水 火 土 天 地 之 大,化 金 木 者,三 物 之 所 自 出。金 石 之 質 必 積 久 而 後 結 生 之 必 同,於 人 物 謂,金 之 氣 生 人 得 乎,且 天 地 之 間 無 非 元 氣 之 所 為 其 性,其 種 巳 各 具 太 始 之 先,金 有 金 之 種,木 有 木 之 種,人 有 人 之 種,物 有 物 之 種,各 各 完 具 不 相 假 借 不 相 凌 犯, 而 謂 五 行 遞 互 相 生 可 乎。

Tuấn xuyên tử viết: thiên địa chi sơ duy hữu âm dương nhị khí nhi kỷ, dương tắc hóa hỏa, âm tắc hóa thủy, thủy chi tra chỉ tiện kết thành địa, tra chỉ thành địa tức thổ dã. Hà chí thiên ngũ phương ngôn: sinh thổ thủy hỏa thổ thiên địa chi đại, hóa kim mộc giả, tam vật chi sở tự xuất. Kim thạch chi chất tất tích cửu nhi hậu kết sinh chi tất đồng, vu nhân vật vị, kim chi khí sinh nhân đắc hồ, thả thiên địa chi gian vô phi nguyên khí chi sở vi kì tính, kì chủng tị các cụ thái thủy chi tiên, kim hữu kim chi chủng, mộc hữu mộc chi chủng, nhân hữu nhân chi chủng, vật hữu vật chi chủng, các các hoàn cụ bất tương giả tá bất tương lăng phạm, nhi vị ngũ hành đệ hỗ tương sinh khả hồ.

今 五 行 家 以 金 生 水,厥 類 懸 絶 不 侔 厥 理 顛 倒 失 次,不 知 木 以 火 為 氣,以 水 為 滋,以 土 為 宅,此 天 然 至 道。而 曰 水 生 木 無,土 將 附 木 於 何 所,水 多 火 滅 土 絶 木 且 死 矣,夫 安 能 生?周 子 惑 於 五 行 家 之 説 而 謂:五 氣 順 布 四 時 行 焉,不 知 日 有 進 退,乃 成 寒 暑,寒 暑 分 平 乃 成 四 時,於 五 氣 之 布 何 與 焉?其 曰:春 木 夏 火 秋 金 冬 水 皆 假 合 之,論 土 無 所 歸 配 於 四 季,不 知 土 之 氣 在 天 地 内, 何 日 不 然,何 處 不 有,何 止 流 行 於 季 月 之 晦 ?季 月 之 晦,尚 有 而 孟 月 之朔 即 滅 其 滅 也,歸 於 何 所 其 來 也。孰 為 命 之 天 一 生 水,乃 緯 書 之 辭,而 儒 者 援 以 入 經,水 火 者 陰 陽 始 生 之,玅 物 也 故 一,化 而 為 火 日 是 也,再 化 而 為 水 雨 露 是 也。

Kim ngũ hành gia dĩ kim sinh thủy, quyết loại huyền tuyệt bất mâu quyết lí điên đảo thất thứ, bất tri mộc dĩ hỏa vi khí, dĩ thủy vi tư, dĩ thổ vi trạch, thử thiên nhiên chí đạo. Nhi viết thủy sinh mộc vô, thổ tương phụ mộc vu hà sở, thủy đa hỏa diệt thổ tuyệt mộc thả tử hỹ, phu an năng sinh? Chu tử hoặc vu ngũ hành gia chi thuyết nhi vị: ngũ khí thuận bố tứ thì hành yên, bất tri nhật hữu tiến thối, nãi thành hàn thử, hàn thử phân bình nãi thành tứ thì, vu ngũ khí chi bố hà dữ yên? Kì viết: xuân mộc hạ hỏa thu kim đông thủy giai giả hợp chi, luận thổ vô sở quy phối vu tứ quý, bất tri thổ chi khí tại thiên địa nội, hà nhật bất nhiên, hà xử bất hữu, hà chỉ lưu hành vu quý nguyệt chi hối? Quý nguyệt chi hối, thượng hữu nhi mạnh nguyệt chi sóc tức diệt kì diệt dã, quy vu hà sở kì lai dã. Thục vi mệnh chi thiên nhất sinh thủy, nãi vĩ thư chi từ, nhi nho giả viên dĩ nhập kinh, thủy hỏa giả âm dương thủy sinh chi, diệu vật dã cố nhất, hóa nhi vi hỏa nhật thị dã, tái hóa nhi vi thủy vũ lộ thị dã.

ngochai
02-12-2014, 02:29 PM
今 曰:天 一 生 水,地 二 生 火,戾 於 造 化 本 然 之 玅 可 乎 其 折,朱 子 以 四 時 流 行 之 氣,論 五 行 天 地 奇 偶 之 數,論 五 行 太 極 圖 陽 變 陰 合 而 生。水、 火、 木、 金、 土 論 五 行,其 折 五 行 配 四 時,如 五 行 家 四 時 各 主 其 一,春 止 為 木,則 水 火 土 金 之 氣 孰 絶 滅 之,秋 止 為 金,則 水 火 土 木 之 氣 孰 留 停 之,土 惟 旺 於 四 季,則 餘 月 之 氣 孰 把 持 而 不 使 之 運,又 安 有 今 日 為 木,明 日 為 火,又 明 日 為 土 為 金 為 水 乎,按 王 氏 之 説 有 理 而非 達 觀 之 見。

Kim viết: thiên nhất sinh thủy, địa nhị sinh hỏa, lệ vu tạo hóa bổn nhiên chi diệu khả hồ kì chiết, chu tử dĩ tứ thì lưu hành chi khí, luận ngũ hành thiên địa kì ngẫu chi sổ, luận ngũ hành thái cực đồ dương biến âm hợp nhi sinh. Thủy, hỏa, mộc, kim, thổ luận ngũ hành, kì chiết ngũ hành phối tứ thì, như ngũ hành gia tứ thì các chủ kì nhất, xuân chỉ vi mộc, tắc thủy hỏa thổ kim chi khí thục tuyệt diệt chi, thu chỉ vi kim, tắc thủy hỏa thổ mộc chi khí thục lưu đình chi, thổ duy vượng vu tứ quý, tắc dư nguyệt chi khí thục bả trì nhi bất sử chi vận, hựu an hữu kim nhật vi mộc, minh nhật vi hỏa, hựu minh nhật vi thổ vi kim vi thủy hồ, án vương thị chi thuyết hữu lí nhi phi đạt quan chi kiến.

珞 琭 子 曰:以 為 有 也 是 從 無 而 立 有 以 為 無 也,天 垂 象 以 示 文,夫 天 垂 日 月、五 星、三 垣、二 十 八 宿 之 象,觀 天 王 會 通 其 立 名 分 野,是 亦 人 為 之 耳 而 義 象 符 合。至 災 祥 占 卜 或 屬 類 某 事,或 指 見 某 方 應 於 某 年 月 日,如 探 左 契 雖 天 道 玄 遠 亦 不 外 人 事 與 五 行。

Lạc Lục Tử viết: dĩ vi hữu dã thị tòng vô nhi lập hữu dĩ vi vô dã, thiên thùy tượng dĩ kì văn, phu thiên thùy nhật nguyệt, ngũ tinh, tam viên, nhị thập bát túc chi tượng, quan thiên vương hội thông kì lập danh phân dã, thị diệc nhân vi chi nhĩ nhi nghĩa tượng phù hợp. Chí tai tường chiêm bặc hoặc chúc loại mỗ sự, hoặc chỉ kiến mỗ phương ứng vu mỗ niên nguyệt nhật, như tham tả khế tuy thiên đạo huyền viễn diệc bất ngoại nhân sự dữ ngũ hành.

ngochai
02-12-2014, 02:30 PM
陰 陽 家 以 十 干 十 二 支 分 為 五 行,因 日 與 天 會 而 為,歲 月 與 日 會 而 為,月 日 有 三 十 時 有 十 二,以 人 生 年 月 日 時 所 得 干 支 , 立 為 四 柱 以 推 一 生 吉 凶, 亦 理 之 自 然 者 也。王 氏 以 春 屬 木 而 土 何 在,不 知 五 行 旺 相 死 休 囚 各 主,其 當 時 不 當 時 用 事 不 用 事 而 言,非 為 春 木 旺 而 土 則 無。十 干 十 二 支 錯 綜,為 六 十 甲 子 週 而 復 始 不 假 安 排,即 造 化 之 所 在 也。非 為 今 日 屬 木,明 日 屬 火,便 非 天 道 之 自 然。不 思 人 立 而 天 從 之 ,人 感 而 天 應 之,即 天 象 立 名 分 野 之 義,天 人 合 一 之 道 也。觀 一 日 有 早 午 晏 晚,自 有 溫 凉 寒 熱 氣 候,是 金 木 水 火 土 備 於 一 日 五 行 之 不 相 離,如 此 謂 今 日 木 明 日 火 又 何,莫 而 非 天 道 之 自 然 也 耶。

Âm dương gia dĩ thập can thập nhị chi phân vi ngũ hành, nhân nhật dữ thiên hội nhi vi, tuế nguyệt dữ nhật hội nhi vi, nguyệt nhật hữu tam thập thì hữu thập nhị, dĩ nhân sinh niên nguyệt nhật thì sở đắc can chi, lập vi tứ trụ dĩ thôi nhất sinh cát hung, diệc lí chi tự nhiên giả dã. Vương thị dĩ xuân chúc mộc nhi thổ hà tại, bất tri ngũ hành vượng tương tử hưu tù các chủ, kì đương thì bất đương thì dụng sự bất dụng sự nhi ngôn, phi vi xuân mộc vượng nhi thổ tắc vô. Thập can thập nhị chi thác tống, vi lục thập giáp tý chu nhi phục thủy bất giả an bài, tức tạo hóa chi sở tại dã. Phi vi kim nhật chúc mộc, minh nhật chúc hỏa, tiện phi thiên đạo chi tự nhiên. Bất tư nhân lập nhi thiên tòng chi, nhân cảm nhi thiên ứng chi, tức thiên tượng lập danh phân dã chi nghĩa, thiên nhân hợp nhất chi đạo dã. Quan nhất nhật hữu tảo ngọ yến vãn, tự hữu ôn lương hàn nhiệt khí hậu, thị kim mộc thủy hỏa thổ bị vu nhất nhật ngũ hành chi bất tương li, như thử vị kim nhật mộc minh nhật hỏa hựu hà, mạc nhi phi thiên đạo chi tự nhiên dã da.

且 朝 廷 造 曆 頒 之 天 下,其 載 一 年 三 百 六 十 五 日 中 間,一 年 之 神 煞 方 位 每 月 之 天 行 徳 旺。而 一 日 之 中,又 有 黑 黃 吉 凶 事 之 宜 與 不 宜,人 遵 之 則 福,違 之 則 禍,是 果 無 理 强 造 而 率 天 下 以 必 從 哉,又 相 人 術 觀 氣 色 之 青 黃 赤 白 黑 而 决 禍 福,應 於 某 年 月 日 時,青 則 甲 乙,黃 則 戊 巳,赤 則 丙 丁,白 則 庚 辛,黑 則 壬 癸,一 毫 不 爽 察 病 亦 然 觀 素 問 可 見。

Thả triều đình tạo lịch ban chi thiên hạ, kì tái nhất niên tam bách lục thập ngũ nhật trung gian, nhất niên chi thần sát phương vị mỗi nguyệt chi thiên hành đức vượng. Nhi nhất nhật chi trung, hựu hữu hắc hoàng cát hung sự chi nghi dữ bất nghi, nhân tuân chi tắc phúc, vi chi tắc họa, thị quả vô lí cường tạo nhi suất thiên hạ dĩ tất tòng tai, hựu tương nhân thuật quan khí sắc chi thanh hoàng xích bạch hắc nhi quyết họa phúc, ứng vu mỗ niên nguyệt nhật thì, thanh tắc giáp ất, hoàng tắc mậu tị, xích tắc bính đinh, bạch tắc canh tân, hắc tắc nhâm quý, nhất hào bất sảng sát bệnh diệc nhiên quan tố vấn khả kiến.

ngochai
02-12-2014, 02:32 PM
是 干 支 雖 所 以 紀 日,而 造 化 不 外 是 也,又 人 之 精 神 夢 寐 預 兆 吉 凶 占 之 者,或 以 意 斷 或 以 物 象 或 以 字 解 或 以 音 叶,皆 人 為 之 也 而 吉 凶 不 能 外 焉。是 有 是 人 而 後 有 是 夢,因 是 夢 而 求 是 人 造 化,且 不 外 而 况 干 支 五 行,自 有 天 地 便 有 此 理,因 有 此 理 便 生 是 人 人 與 天 一 也。

Thị can chi tuy sở dĩ kỉ nhật, nhi tạo hóa bất ngoại thị dã, hựu nhân chi tinh thần mộng mị dự triệu cát hung chiêm chi giả, hoặc dĩ ý đoạn hoặc dĩ vật tượng hoặc dĩ tự giải hoặc dĩ âm diệp, giai nhân vi chi dã nhi cát hung bất năng ngoại yên. Thị hữu thị nhân nhi hậu hữu thị mộng, nhân thị mộng nhi cầu thị nhân tạo hóa, thả bất ngoại nhi huống can chi ngũ hành, tự hữu thiên địa tiện hữu thử lí, nhân hữu thử lí tiện sinh thị nhân nhân dữ thiên nhất dã.

外 人 以 言 天 外 天 以 言 人 皆 誣 矣,若 伏 羲 畫 卦 仰 觀 俯 察 遠 稽 近,取 是 得 天 地 人 物 之 理,而 八 卦 所 由 作 也。今 之 談 陰 陽 者,雖 窮 極 天 地 之 變 探 索,人 物 之 微 彰,往 察 來 因 著 知 微,與 天 地 合 其 徳,與 日 月 合 其 明,與 四 時 合 其 序,與 鬼 神 合 其 吉 凶,亦 豈 能 外 干 支 五 行 而 別 有 造 化,以 盡 天 地 人 物 之 大 哉。今 王 氏 知 尊 易,而 不 信 陰 陽 家 説,是 知 有 理 而 不 知 有 數 也,理 數 合 一,天 人 一 理,神 而 明 之,存 乎 其 人 焉 耳。

Ngoại nhân dĩ ngôn thiên ngoại thiên dĩ ngôn nhân giai vu hĩ, nhược phục hi họa quái ngưỡng quan phủ sát viễn kê cận, thủ thị đắc thiên địa nhân vật chi lí, nhi bát quái sở do tác dã. Kim chi đàm âm dương giả, tuy cùng cực thiên địa chi biến tham tác, nhân vật chi vi chương, vãng sát lai nhân trứ tri vi, dữ thiên địa hợp kì đức, dữ nhật nguyệt hợp kì minh, dữ tứ thì hợp kì tự, dữ quỷ thần hợp kì cát hung, diệc khởi năng ngoại can chi ngũ hành nhi biệt hữu tạo hóa, dĩ tận thiên địa nhân vật chi đại tai. Kim vương thị tri tôn dịch, nhi bất tín âm dương gia thuyết, thị tri hữu lí nhi bất tri hữu sổ dã, lí sổ hợp nhất, thiên nhân nhất lí, thần nhi minh chi, tồn hồ kì nhân yên nhĩ.


三 命 通 會

Tam Mệnh Thông Hội

原 造 化 之 始

Nguyên Tạo Hóa Chi Thủy

(Hết)

thieugia
03-12-2014, 10:46 PM
Thế này thì tha hồ cho các bạn yêu thích bộ môn khoa học huyền bí ngâm cứu nhá. Cảm ơn Ngochai nhiều.