Hiện kết quả từ 1 tới 5 của 5

Chủ đề: Tham Đồng Khế Kinh Văn - Ngụy Bá Dương- Chương 2: Quân Tử Ăn nói phải cho thành khẩn

  1. #1
    Moderator
    Tham gia ngày
    Jan 2012
    Đến từ
    ngochai.tcq@gmail.com
    Bài gửi
    1.037
    Thanks
    336
    Thanked 115 Times in 113 Posts

    Lightbulb Tham Đồng Khế Kinh Văn - Ngụy Bá Dương- Chương 2: Quân Tử Ăn nói phải cho thành khẩn

    Tham Đồng Khế Kinh Văn Trực Chỉ

    參 同 契 經 文 直 指

    Thượng thiên

    上 篇




    Chương 2

    Quân Tử

    Ăn nói phải cho thành khẩn

    --------------------------

    君 子 居 其 室 出 其 言

    善 則 千 里 之 外 應 之

    謂 萬 乘 之 主

    處 九 重 之 位

    發 號 出 令

    順 陰 陽 節

    藏 器 俟 時

    勿 違 卦 月

    屯 以 子 申

    蒙 用 寅 戌

    餘 十 六 卦

    各 自 有 日

    聊 陳 兩 象

    未 能 究 悉

    立 義 設 刑

    當 仁 施 德

    逆 之 者 凶

    順 之 者 吉

    按 時 發 令

    至 誠 專 密

    謹 候 日 辰

    審 察 消 息

    纖 芥 不 正

    悔 吝 為 賊

    二 至 改 度

    乖 錯 委 曲

    隆 冬 大 暑

    盛 夏 雪 霜

    二 分 縱 橫

    不 應 漏 刻

    水 旱 相 伐

    風 雨 不 節

    蝗 蟲 湧 沸

    群 異 傍 出

    天 見 其 怪

    山 崩 地 裂

    孝 子 用 心

    感 動 皇 極

    近 出 己 口

    遠 流 殊 域

    或 以 招 禍

    或 以 致 福

    或 興 太 平

    或 造 兵 革

    四 者 之 來

    由 乎 胸 臆

    動 靜 有 常

    奉 其 繩 墨

    四 時 順 宜

    與 氣 相 得

    剛 柔 斷 矣

    不 相 涉 入

    五 行 守 界

    不 妄 盈 縮


    Trời sinh, trời ắt đã dành phần / Tu hãy cho hiền, dạ có nhân
    Khó chớ oán thân, thân mới nhẹ / Giàu mà yêu chúng, chúng càng gần
    Bạo hung chỉn đã gươm mài đá / Phúc đức rành hay cỏ đượm xuân
    Chớ có hại nhân mà ích kỷ / Giấu người, khôn giấu được linh thần.
    Nguyễn Bỉnh Khiêm
    ngochai.tcq@gmail.com

  2. #2
    Moderator
    Tham gia ngày
    Jan 2012
    Đến từ
    ngochai.tcq@gmail.com
    Bài gửi
    1.037
    Thanks
    336
    Thanked 115 Times in 113 Posts

    Lightbulb Tham Đồng Khế Kinh Văn - Ngụy Bá Dương- Chương 2: Quân Tử Ăn nói phải cho thành khẩn

    Hán Việt:

    Quân tử cư kỳ thất, xuất kỳ ngôn,

    Thiện tắc thiên lý chi ngoại ứng chi.[1]

    Vị Vạn Thặng chi chủ,

    Xử Cửu Trùng chi vị,

    Phát hiệu, xuất lệnh,

    Thuận Âm Dương tiết,

    Tàng khí sĩ thời.[2]

    Vật vi quải nguyệt.

    Truân dĩ Tý Thân,

    Mông dụng Dần Tuất.

    Dư thập lục quái,

    Các tự hữu nhật.

    Liêu Trần lưỡng tượng.

    Vị năng cứu tất,

    Lập nghĩa thiết hình.

    Đương nhân, thi đức,

    Nghịch chi giả hung,

    Thuận chi giả cát.

    Án thời phát lệnh,

    Chí thành chuyên mật.

    Cẩn hầu nhật thần,

    Thẩm sát tiêu tức,

    Tiêm giới bất chính.

    Hối lận vi tặc.

    Nhị Chí cải độ,

    Quai thác uẩn khúc.

    Long Đông, Đại Thử,

    Thịnh Hạ, sương tuyết,

    Nhị Phân tung hoành,

    Bất ứng lậu khắc.

    Thủy hạn tương phạt,

    Phong vũ bất tiết.

    Hoàng Trùng dũng phất,

    Quần dị bàng xuất,

    Thiên kiến kỳ quái,

    Sơn băng Địa liệt.

    Hiếu tử dụng tâm,

    Cảm động Hoàng Cực.

    Cận xuất kỷ khẩu,

    Viễn lưu thù vực,

    Hoặc dĩ chiêu họa,

    Hoặc dĩ trí phúc.

    Hoặc hưng thái bình,

    Hoặc tạo binh cách.

    Tứ giả chi lai,

    Do hồ hung ức,

    Động tĩnh hữu thường,

    Phụng kỳ thằng mặc.

    Tứ thời thuận nghi,

    Dữ khí tương đắc,

    Cương Nhu đoán hỹ,

    Bất tương thiệp nhập,

    Ngũ hành thủ giới,

    Bất vọng doanh súc.
    Trời sinh, trời ắt đã dành phần / Tu hãy cho hiền, dạ có nhân
    Khó chớ oán thân, thân mới nhẹ / Giàu mà yêu chúng, chúng càng gần
    Bạo hung chỉn đã gươm mài đá / Phúc đức rành hay cỏ đượm xuân
    Chớ có hại nhân mà ích kỷ / Giấu người, khôn giấu được linh thần.
    Nguyễn Bỉnh Khiêm
    ngochai.tcq@gmail.com

  3. #3
    Moderator
    Tham gia ngày
    Jan 2012
    Đến từ
    ngochai.tcq@gmail.com
    Bài gửi
    1.037
    Thanks
    336
    Thanked 115 Times in 113 Posts

    Lightbulb Tham Đồng Khế Kinh Văn - Ngụy Bá Dương- Chương 2: Quân Tử Ăn nói phải cho thành khẩn

    Việt Dịch

    Quân tử ngồi nhà,

    Nói ra lời phải,

    Ngàn dặm bên ngoài

    Cũng sẽ nghe theo.

    Làm vua một nước,

    Ngồi trên Cửu Trùng,

    Phát ra hiệu lệnh,

    Ứng hợp Âm Dương,

    Tàng khí (khí giới) chờ thời.

    Không sai Quái Nguyệt

    Truân theo Tí Thân,

    Mông dùng Dần Tuất.

    60 quẻ dư, (60 quẻ còn lại)

    Có ngày của chúng

    Âm Dương, Thuỷ Hoả,

    Cứu xét chưa xong,

    Lập Nghĩa, thiết Hình,

    Đương Nhân, thi Đức.

    Nghịch lại thời Hung,

    Thuận theo thời Cát.

    Phát lệnh theo thời

    Chí thành kín đáo.

    Theo đúng thời thần.

    Quan sát tiêu tức

    Bất chính nhỏ nhặt,

    Sẽ bị Hối Lận,

    Nhị Chí sai độ,

    Sẽ ngược đầu đuôi,

    Mùa Đông mà nóng,

    Mùa Hạ Tuyết Sương.

    Nhị Chí tung hoành

    Không theo thời tiết.

    Lụt lội hạn hán,

    Mưa gió trái kỳ.

    Hoàng trùng sinh đầy,

    Tai dị cũng lắm.

    Trời sinh quái dị,

    Núi lở đất nứt,

    Hiếu tử quyết tâm,

    Cảm động Hoàng Cực

    Gần sinh từ mồm,

    Xa nơi đất lạ.

    Hoặc là chiêu hoạ,

    Hoặc là giáng phúc.

    Hoặc tạo thái bình

    Hoặc gây binh cách.

    Bốn chuyện đó sinh,

    Đều do lòng mình.

    Động tĩnh hữu thường,

    Đều có thằng mặc,

    Tứ thời thuận vận,

    Cùng Khí tương đắc,

    Cương nhu đoán vậy.

    Không đi vào nhau,

    Ngũ hành yên vị,

    Đầy vơi phải thời.
    Trời sinh, trời ắt đã dành phần / Tu hãy cho hiền, dạ có nhân
    Khó chớ oán thân, thân mới nhẹ / Giàu mà yêu chúng, chúng càng gần
    Bạo hung chỉn đã gươm mài đá / Phúc đức rành hay cỏ đượm xuân
    Chớ có hại nhân mà ích kỷ / Giấu người, khôn giấu được linh thần.
    Nguyễn Bỉnh Khiêm
    ngochai.tcq@gmail.com

  4. #4
    Moderator
    Tham gia ngày
    Jan 2012
    Đến từ
    ngochai.tcq@gmail.com
    Bài gửi
    1.037
    Thanks
    336
    Thanked 115 Times in 113 Posts

    Lightbulb Tham Đồng Khế Kinh Văn - Ngụy Bá Dương- Chương 2: Quân Tử Ăn nói phải cho thành khẩn

    Luận giải:

    Tiết trên nói Âm Dương tương hoà mới có Hữu Vi. Nhưng có Âm Dương tất phải có Sinh Sát. Sinh sát phân minh, âm dương tương tu. Dùng để trị nước, nước sẽ được trị. Dùng để tu thân, thân có thể tu. Vả đạo tu chân, cốt là Pháp Thiên, Hiệu Địa, một lời, một việc, phải hết sức cẩn mật, phải ám hợp Thiên Địa, Tạo Hóa, như vậy mới có thể Dữ Thiên Điạ hợp kỳ Đức, đoạt Thiên địa chi khí số và đem nó về cho mình. Hệ Từ Truyện viết: Quân tử cư kỳ thất, xuất kỳ ngôn, nói phải thì nghìn dặm cũng nghe theo. Cho nên phải Tu Từ, Lập kỳ thành để tiến đức. Vì là Tiến Đức, nên lời nói ắt là thành khẩn. Thất là chỗ mà người không biết, chỉ có một mình mình biết. Ở nơi kín đáo (cư kỳ thất), mà lại có thể Thận Kỳ Độc (thận trọng khi ở một mình), như vậy là Tĩnh Quan mật sát. Lời nói ra không sai trái. Đã nói ra một lời, lời đó sẽ tận thiện. Ngôn thiện tất hữu tín, mà đã đáng tin, thì thi hành sẽ hẳn hoi. Và có thể động Thiên Địa, cảm nhân vật. Cho nên nghìn dặm vẫn có người nghe. Người biết Ngự Chính, sẽ nhìn thấy lối đường Trời Đất, sẽ theo được lối đường trời. Khi phát ra hiệu lệnh, sẽ thuận tiết Âm Dương, và không dám sai đường lối trời. Cho nên ngôn hành là khu cơ của người quân tử. khu cơ đã phát, thì vinh nhục sẽ tới.[3]

    Người tu đạo dụng cương, dụng nhu, phỏng theo người Ngự Chính. Khi phát hiệu xuất lệnh sẽ thuận Âm Dương tiết. Chưa thấy ai có tâm bất chính, mà Thân lại tu; Tính chưa tận mà Mệnh lại lập. Thế nào là phát hiệu xuất lệnh? Đó là thuận Âm Dương tiết, Dương tiết để sinh phát vạn vật, Âm tiết để thu liễm vạn vật. Người tu đạo có tiến, có thoái. Khi đáng Dương thì dụng Dương, khi đáng Âm thì dụng Âm. Dụng Dương là Tiến, Dụng Âm là Thoái. Tiến thoái có tuần tiết, nên gọi là Thiên Nhân Hợp Phát. Dùng Âm Dương để ban hiệu lệnh vậy.

    Tàng khí sĩ thời, vật vi quái nguyệt vậy.[4] Một năm có 12 tháng. Sáu tháng đầu thuộc dương. Sáu tháng sau thuộc Âm. Từ Tí đến Tị, là 6 tháng có quẻ Dương dẫn đầu: Phục, Lâm, Thái, Đại Tráng, Quải, Kiền. Từ Ngọ đến Hợi, là 6 tháng có quẻ Âm dẫn đầu: Cấu, Độn, Bĩ, Quan, Bác, Khôn. Âm Dương quái khí, đều có thời kỳ. 12 tháng đi qua 60 quẻ, tổng cộng là 360 ngày. Mỗi ngày đi qua 1 hào. Cộng là 360 hào. Mỗi tháng 30 ngày đi qua 5 quẻ và 30 hào. Tính bắt đầu từ ngày Đông Chí, và bắt đầu bằng Truân Mông, cuối cùng là Ký Tế, Vị Tế. Truân do 2 quẻ đơn là Khảm Chấn (Thủy Lôi Truân) hợp lại.

    Khảm là Thủy, Chấn là Lôi. Sấm ở trong Nước, là Dương động trong Âm vậy. Truân là Tí Thân. Khảm tại Tý là Nước. Thủy sinh ư Thân, vượng ư Tí. Dương khí đến Tí thì đi lên, thế là Dương dụng sự vậy,

    Mông là do 2 quẻ đơn Cấn Khảm (Sơn Thủy Mông) mà thành.

    Khảm là Thủy. Nước ở dưới núi. Là Dương Khí ngưng lại trong Âm vậy. Mông dùng Dần Tuất. Cấn tại Dần tàng hỏa, Hỏa sinh ở Dần, khố tại Tuất. Dương khí đến Tuất thời tàng, thế là Âm dụng sự vậy. Truân cốt sinh Dương, Mông cốt dưỡng Dương.

    Tu đơn chi đạo là tàng khí ở Thân, chờ thời sử dụng. Đáng tiến Dương mà lại Âm trung chi phản Dương nhi tiến hỏa, như Truân là Dương động trong Dương vậy. Đáng Dương túc mà lại Dương trung nhi vận Âm để thoái hỏa, như Mông là Dương chỉ trong Âm vậy. Dư 60 quẻ đều có ngày của nó. Một tháng 5 quẻ, 360 là dùng qua 60 quẻ. Cho nên tiết trên nói: lục thập quái chu trương bố vi dư vậy. Liêu Trần lưỡng tượng (là Thủy Hoả, Âm Dương), người nào chưa tìm hiểu nổi, thì cứ xem hai quẻ Truân Mông, có tượng Chính Phản. 58 quẻ kia cũng vậy. Một chính, một phản, đều theo quái khí, như vậy có thể loại suy mà biết, chẳng cần thâm cứu hơn.

    64 quẻ, mà chỉ nói có 60. Vì đạo Tạo Hoá, lấy Càn Khôn làm thể, lấy Khảm Ly làm Dụng. 60 quẻ đều là Càn Khôn, Khảm Ly 4 quẻ. Một Âm, Một Dương, biến hóa, sinh xuất ra. Người tu đạo nếu biết điều tiêu tức này, thì cũng hiểu được lẽ tổn ích, lẽ hôn hiểu (sáng tối), lấy Càn Khôn làm thể, lấy Khảm Ly làm dụng, nhất động, nhất tĩnh thì 60 quẻ sẽ tự nhiên nhi nhiên, bất chấp quải tượng, mà tự hợp quải tượng vậy.

    Lập Nghĩa thiết Hình, đương Nhân, thi Đức. Nghĩa cương chủ Hình, nhân nhu chủ Đức. Đáng cương thì cương, đáng nhu thời Nhu, dĩ Nhân thi Đức. Thiết Hình để trừ khách khí, thi Đức để dưỡng chính khí. Nghĩa để thành Nhân, Nhân để tế nghĩa. Nhân Nghĩa tịnh hành, hình đức lưỡng dụng, Đại Đơn bắt đầu thành. Đi sai đường này, thì Âm Dương sẽ quải nghịch, và sẽ bị hung tai. Đi thuận đường này, thì Âm Dương điều hoà và sẽ gặp cát tường. Cho nên phải án tiết hầu, phát lệnh thi vi, thần minh mặc vận, chí thành chuyên mật, phòng nguy lự hiểm, cẩn thận theo dõi nhật thần ngày Âm sinh, Dương sinh, thám sát tiêu tức mà vận dụng nó, không được biếng lười. Chỉ một chữ Thành, mà người tu đạo có thể thành thủy, thành chung. Có một chút chi bất chính, thì là Bất Thành. Bất thành thì Hối Lận sẽ quấy nhiễu, Âm Dương không đúng thời, nhị Chí sẽ cải độ (Đông Chí, Hạ Chí), Âm Dương mà bất hoà thì Nhị Phân (Xuân Phân, Thu Phân) sẽ tung hoành, sẽ có nhiều hung tượng phát hiện. Nếu Đại Đạo tại Vọng (ngày 15), cũng chưa chắc đã thành. Nếu Cương Nhu mà Trung Chính, thì Nhất Thành cách Thiên (Thành sẽ cảm động lòng Trời), Hung sẽ biến Cát, hiểm sẽ thành dễ. Cũng như Hiếu tử thành Tâm, sẽ cảm động được Hoàng Cực. Xưa Đại Thuấn bị cha mẹ làm cho mắc nạn, thì kêu khóc vang trời, không hề oán Trời, hoàn lẫm tuấn tỉnh (làm kho đào giếng), không dám trái lời. Cổ Tẩu (bố vua Thuấn) đốt kho, lấp giếng, mà Ông cũng không chết.[5] Trời báo đáp hiếu tử là như vậy. Người tu đạo nếu có thể Dĩ Nhân Tâm hợp Thiên Tâm, thì Âm Dương sẽ điên đảo trong chốc lát. Làm sao mà đi ngược lại được với Trời. Trời không đi ngược ta, thì sao mà người đi ngược được ta, quỉ thần làm sao đi ngược được ta.

    Gần thì tự miệng ta, xa thì là miền khác. Tức là người quân tử ở trong nhà vắng, mà nói lời hay, thì nghìn dặm xa cũng có người hưởng ứng. Còn ở trong nhà mà nói ra lời xấu, thì nghìn dặm xa cũng có người phản đối. Cho nên hoặc là chiêu họa, hoặc là trí phúc, hoặc hưng thái bình, và làm cho xương cốt thư sướng, hoặc tạo binh cách, và làm cho lục tặc xương cuồng. Cát hung họa phúc, đều do nơi một niệm trong lòng mình. Vì tiếng nói là âm thanh của Tâm Hồn. Có bên trong, mới hình ra bên ngoài. Tâm mà chính, thì lời sẽ lành. Sẽ đem lại hạnh phúc và thái bình cho con người. Tâm mà Bất Chính, thì lời nói sẽ không ra gì, sẽ chiêu họa tai và gây loạn lạc.

    Cho nên Động Tĩnh phải có phép thường, theo khuôn phép và thằng mặc đó, không được nghiêng lệch bên nào. Phải tùy thời, tùy sự, mà thuận theo, hay không theo. Theo đúng với khí Âm Dương tứ thời, dụng cương, dụng nhu, lúc nào cũng đắc kỳ thời. Cứ như vậy mà quyết đoán, Làm gì cũng phải có tiêu chuẩn.

    Hệ Từ nói: Động tĩnh hữu thường, cương nhu đoán hỹ. Ý là nói như vậy. Khi đáng cương, mà lại nhu; khi chưa đáng nhu mà lại cương. Kim. Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ, đều có giới hạn. Ngũ Nguyên, Ngũ Đức đều an kỳ vị, không được quấy phá bừa bãi. Nhất Khí Hỗn nhiên, và Thiên Lý cứ lưu hành không ngừng nghỉ. Tiết này trọng nhất là chữ Động tĩnh hữu Thường. Có thể Động Tĩnh hữu Thường, tức là có thể Phát Hiệu Xuất lệnh, thuận Âm Dương tiết. Thế là Ngũ hành giữ giới hạn của mình, không doanh xúc bậy bạ. Thế là Quân Tử cư kỳ thất, xuất kỳ ngôn thiện, chí thành chuyên mật. Không hành động nào mà không đúng, không lời nói nào mà không hay. Dù nghịch dù thuận, dù tiến dù thoái, không có gì là Vô Khả, Vô Bất Khả cả.

    Nhân tử Văn Thọ
    Trời sinh, trời ắt đã dành phần / Tu hãy cho hiền, dạ có nhân
    Khó chớ oán thân, thân mới nhẹ / Giàu mà yêu chúng, chúng càng gần
    Bạo hung chỉn đã gươm mài đá / Phúc đức rành hay cỏ đượm xuân
    Chớ có hại nhân mà ích kỷ / Giấu người, khôn giấu được linh thần.
    Nguyễn Bỉnh Khiêm
    ngochai.tcq@gmail.com

  5. #5
    Moderator
    Tham gia ngày
    Jan 2012
    Đến từ
    ngochai.tcq@gmail.com
    Bài gửi
    1.037
    Thanks
    336
    Thanked 115 Times in 113 Posts

    Tham Đồng Khế Kinh Văn - Ngụy Bá Dương - Chương 1: Kiền Cương Thiên Địa Âm Dương

    Chú thích:

    [1] Hệ Từ thượng, chương VIII; quẻ Trung Phu, Cửu nhị.

    [2] Hệ từ hạ; quẻ Giải, hào thượng lục.

    [3] Hệ Từ thượng, chương VIII.

    [4] Hệ Từ hạ, chương V.

    [5] Xem Mạnh Tử II, Đoàn Trung Còn dịch, tr.37, tr. 79.
    Trời sinh, trời ắt đã dành phần / Tu hãy cho hiền, dạ có nhân
    Khó chớ oán thân, thân mới nhẹ / Giàu mà yêu chúng, chúng càng gần
    Bạo hung chỉn đã gươm mài đá / Phúc đức rành hay cỏ đượm xuân
    Chớ có hại nhân mà ích kỷ / Giấu người, khôn giấu được linh thần.
    Nguyễn Bỉnh Khiêm
    ngochai.tcq@gmail.com

Tags for this Thread

Quyền viết bài

  • Bạn không thể gửi chủ đề mới
  • Bạn không thể gửi trả lời
  • Bạn không thể gửi file đính kèm
  • Bạn không thể sửa bài viết của mình
  •