LÃO HIỆP KHÁCH TRIỀU ĐƯỜNG
Cổ Áp Nha
Triều Đường, huyện Tương Dương, tỉnh Hà Bắc, có quan tể họ Vương qua đời, để lại phu nhân họ Lưu và một trai, tên Tiên Khách, 17 tuổi.
Lưu phu nhân có người em trai là tiến sĩ Lưu Thần, làm quan thượng thư ở kinh đô, có phu nhân họ Cảnh và một gái, tên Vô Song, 15 tuổi. Trong nhà Lưu công có lão bộc Tắc Hồng, và tì nữ Thái Tần.
Hồi Tiên Khách và Vô Song còn nhỏ, Lưu công cư ngụ ở Tương Dương, gần nhà Vương công, nên Tiên Khách hay chạy sang nhà cậu, nô đùa với Vô Song, khiến tình anh em cô cậu trở thành tình yêu nam nữ.
Ba năm sau, Lưu phu nhân lâm trọng bệnh, gửi thư mời Lưu công lên Hà Bắc để chị em gặp nhau lần cuối. Thấy em lên thăm mình, Lưu phu nhân xin em gả Vô Song cho Tiên Khách. Lưu công vờ gật đầu ưng thuận. Lưu phu nhân mỉm cười mà qua đời.
Ba năm sau, mãn tang mẹ, Tiên Khách về kinh đô, thuê nhà cư ngụ, nhờ người tới ngỏ ý với Lưu công và Cảnh phu nhân, xin cho mình được cưới Vô Song. Bị Lưu công từ chối, Tiên Khách buồn lắm.
Tháng sau, một sáng, Lưu công cưỡi ngựa vào triều chầu vua. Lát sau, bỗng Lưu công phóng ngựa về, hốt hoảng nói:"Quân sĩ Kinh Nguyên làm phản, trăm quan đều phò thiên tử chạy trốn, chỉ có ta lưu luyến gia đình nên quay về nhà!" Rồi Lưu công sai gia nhân đem xe ngựa ra sân, chất hết vàng bạc châu báu, luạ là gấm vóc lên xe, sai lão bộc Tắc Hồng đi gọi Tiên Khách tới nói chuyện. Ngỡ Lưu công đã đổi ý, thuận gả Vô Song cho mình, Tiên Khách mừng lắm, liền đi theo lão bộc.
Thấy Tiên Khách tới, Lưu công nói:"Quân sĩ Kinh Nguyên làm phản, trăm quan đều phò thiên tử chạy trốn, chỉ có ta lưu luyến gia đình nên quay về nhà. Nay ta nhờ cháu giong cỗ xe này ra ngoài cổng Khai Viễ**n rồi dừng xe ở bên đường mà chờ ta. Ta có việc, sẽ đưa gia đình ra ngoài cổng Khải Hạ, rồi sẽ vòng tới cổng Khai Vi**ễn. Nếu cháu làm được việc này thì ta gả Vô Song cho!" Mừng quá, Tiên Khách đáp:"Cháu xin làm theo lời cậu sai bảo!" rồi giong xe ra khỏi cổng Khai Vi**ễn, dừng xe ở bên đường mà chờ Lưu công.
Từ sáng đến tối, không thấy Lưu công đâu, Tiên Khách sốt ruột quá, bèn vòng xe tới cổng Khải Hạ để tìm. Tới nơi, thấy cổng đã khóa, Tiên Khách hỏi môn quan (quan giữ cổng) xem từ sáng đến giờ có cho ai ra khỏi cổng không. Môn quan đáp là hồi trưa, có một lão bộc giong xe ngựa, chở ba phụ nữ, xin ra khỏi cổng, nhưng vì nghe có kẻ nói đó là lão bộc và xe ngựa nhà Lưu thượng thư nên môn quan không dám mở cổng cho ra, e bị Lưu thượng thư quở trách. Cách đây chừng một giờ, lúc trời nhá nhem tối, môn quan mới thấy Lưu thượng thư phóng ngựa tới, có lão bộc giong xe theo sau, bảo mở cổng, rồi cùng lão bộc phóng ngựa xe vun vút lên hướng bắc. Biết không thể đuổi kịp Lưu công, Tiên Khách đành giong xe lên Hà Bắc, về nhà nằm chờ tin tức Lưu công. Thế nhưng, chờ hết tháng này qua tháng khác, vẫn tuyệt vô âm tín
Ba năm sau.
Tiên khách khóa cửa nhà ở Hà Bắc, đem vàng bạc của Lưu công về kinh đô, mua nhà lớn để cư ngụ lâu dài, hy vọng sẽ hỏi thăm được tin tức về gia đình Lưu công.
Một hôm, đi dạo phố, thấy có tiếng người gọi tên mình, Tiên Khách quay đầu nhìn thì thấy một ông lão đang băng qua đường sang gặp mình.
Nhận ra là lão bộc Tắc Hồng, Tiên Khách hỏi:"Lão ông Tắc Hồng đó phải không?" Lão bộc đáp:"Thưa phải!" Hỏi:"Lưu công đâu?" Đáp:"Lưu công với Cảnh phu nhân đều bị quân giặc sát hại rồi!" Hỏi:"Còn gia đình thì sao?" Đáp:"Tiểu thư Vô Song thì bị bắt vào hoàng cung làm phi tần, Thái Tần thì bị bắt vào dinh tướng quân Vương Toại Trung làm tì nữ, chỉ có lão là chạy thoát!" Tiên khách bèn bảo lão bộc tới chung với mình.
Sáng sau, Tiên Khách phục sức chỉnh tề, tìm đến tư dinh của tướng quân Vương Toại Trung, tự giới thiệu là con của Vương huyện tể và là cháu của Lưu thượng thư, rồi xin cho mình được chuộc lại Thái Tần với giá cao. Nể Tiên Khách là dòng dõi thế gia, tướng quân Toại Trung liền thuận cho Tiên Khách được chuộc lại Thái Tần. Tiên Khách bèn đem Thái Tần về nhà, ở chung với mình và lão bộc Tắc Hồng để tìm cách cứu Vô Song.
Một hôm, khi đi chợ, tình cờ lão bộc nghe thấy thiên hạ xì xào rằng sáng mai, triều đình sẽ cử một vị nữ trung sứ dẫn ba chục phi tần tới quét dọn viên lăng. Nghĩ rằng biết đâu trong đám phi tần ấy không có tiểu thư Vô Song nên lão bộc vội về trình Tiên Khách. Tiên Khách bèn nhờ lão bộc vào núp trong viên lăng để dò xem trong đám phi tần ấy có Vô Song hay không. Lão bộc nhận lời.
Tối ấy, lão bộc tới viên lăng, vào núp trong một căn phòng bỏ trống, có buông rèm. Đến khuya, bỗng lão bộc nghe thấy có tiếng thiếu nữ ở ngoài rèm hỏi vọng vào:"Có phải lão ông Tắc Hồng ở trong này không?" Kinh hãi quá, lão bộc hỏi lại:"Ai đó?" Thiếu nữ đáp:"Tiểu nữ đây!" Nhận ra tiếng tiểu chủ Vô Song, lão bộc mừng quá, đáp:"Đúng là lão đang núp ở trong này! Nhưng sao tiểu thư biết?" Vô Song đáp:"Có kẻ nhìn thấy lão ông rồi báo cho tiểu nữ hay!" Hỏi:"Sao giờ này mà tiểu thư tới được đây?" Đáp:"Vì có người giúp. Người ấy đang chờ tiểu nữ ở ngoài viên lăng. Ít thì giờ lắm, đừng hỏi nữa, để tiểu nữ hỏi thôi. Công tử Tiên Khách hiện ở đâu?" Lão bộc đáp: "Ở kinh đô" Hỏi:"Có mạnh khoẻ không?" Đáp:"Mạnh khoẻ" Nói:"Sớm mai, đầu giờ dần (3 giờ sáng), lão ông tới chân cầu thang ở căn lầu hướng đông bắc trong viên lăng này, lấy lá thư của tiểu nữ đem về cho công tử. Thôi, tiểu nữ phải đi đây!" Dứt lời, Vô Song biến mất.
Đầu giờ dần, lão bộc mò tới căn lầu hướng đông bắc thì thấy quả có một lá thư để ở chân cầu thang. Lão bộc bèn nhặt lên, cất vào túi, lẻn ra khỏi viên lăng, đem về cho Tiên Khách.
Mở thư ra coi, Tiên Khách thấy như sau:
"Tiểu muội là Vô Song, thân mến gửi đại ca Tiên Khách: Tiểu muội thường được nghe người ta nói về quan áp nha họ Cổ ở huyện Phú Bình. Thiên hạ đồn rằng Cổ tiên sinh là người hay giúp đỡ kẻ khác, đặc biệt là khi đã nhận lời giúp ai việc gì thì bao giờ tiên sinh cũng giúp đến cùng. Không biết đại ca có thể tới cầu Cổ tiên sinh cứu tiểu muội ra khỏi cung cấm này chăng?"
Tiên khách
Đọc xong, Tiên Khách liền đem một túi đầy vàng lên lưng ngựa, cưỡi tới huyện Phú Bình, hỏi thăm được nhà Cổ áp nha, tìm tới gõ cửa. Cổ áp nha ra mở, hỏi: "Công tử muốn hỏi ai?" Tiên Khách đáp:"Tiểu sinh muốn được gặp quan áp nha họ Cổ!" Cổ áp nha nói:"Chính là lão phu!" rồi mời Tiên Khách vào nhà.
Sau khi an tọa, Cổ áp nha hỏi:"Công tử tới đây có chuyện chi?" Tiên Khách đáp:"Tiểu sinh tới để nhờ tiên sinh giúp cho một việc!" Cổ áp nha nói:"Xin cho biết là việc chi?" Tiên Khách bèn đem câu chuyện dài dòng của gia đình Vô Song ra thuật lại cho Cổ áp nha nghe, rồi nói:"Vì thế, nay tiểu sinh tìm tới đây để cầu tiên sinh cứu cô em họ tiểu sinh ra khỏi nơi cung cấm!" Cổ áp nha nói:"Việc này khó lắm, lão phu không thể giúp công tử ngay được!" Tiên Khách nói:"Tiểu sinh không dám cầu tiên sinh giúp ngay. Tiểu sinh chỉ dám cầu tiên sinh nhận lời giúp cho mà thôi!" Cổ áp nha nói: "Nếu thế thì phải để cho lão phu có thì giờ suy nghĩ!" Tiên Khách hỏi:"Tiểu sinh không dám thúc giục, nhưng xin tiên sinh cho biết, phải mất chừng bao lâu?" Cổ áp nha đáp:"Làm sao mà lão phu biết được là bao lâu? Gặp cơ hội thì một tháng cũng xong, không gặp thì mười năm cũng chưa xong!" Tiên Khách bèn để túi vàng ở trên bàn rồi xin cáo biệt.
Biết ý Tiên Khách, Cổ áp nha liền nói:"Không được! Lão phu giúp người, chưa hề nhận tiền công bao giờ. Công tử phải đem vàng về. Khi nào cần chi tiêu gì thì lão phu sẽ tới xin công tử vàng để trả cho người ta, vì lão phu nghèo lắm, không có vàng để trả giùm công tử được!" Biết không thể làm trái ý Cổ áp nha, Tiên Khách đành đem túi vàng về.
Còn nữa...