1. Hỏi về địa danh Gò Vấp...
Thấy địa chỉ sân tập của lớp là gần ngã ba Chú Ía nhưng lại thấy thầy nói cách ngã năm Chú Ý 300m vậy rốt cuộc là Chú Ía hay Chú Ý ? Tên nào đúng ? Nhân tiện đây các bác cho em hỏi luôn, địa danh Gò Vấp là tên Tàu hay ta, nghĩa của cụm từ này. Cảm ơn!
Trả lời:
Gò Vấp vốn là khu gò (gò đất cao) có nhiều cây "vắp", một loại cây thân cứng như lim. Gò vắp là vùng đất xưa thuộc tỉnh Gia Định do sau này nói chệch đi mà thành. Trong Gia Định phú có câu:
Cứng cỏi bấy thứ đàn bà xứ Gò VấpTrong ca dao trước cũng có câu:
Thanh tao thay ông hòa thượng chùa Cây Mai.
Trầu Sài Gòn xe ra nửa lá
Thuốc Gò Vấp hút đã một hơi...
Vắp - Mesua ferrea L., thuộc họ Măng cụt - Clusiaceae.
Như vậy, Gò vấp không những là nơi có nhiều cây "vấp" mà còn là nơi trồng thuốc có tiếng xưa kia. Trong quyển Tự Điển Thành Phố Sài Gòn - Tp. HCM/NXB Trẻ 2001 ghi:
Năm 1944 Gò Vấp là một trong 4 quận của tỉnh Gia Định. Gồm 2 tổng, 14 xã thôn. Năm 1970 là 1 trong 8 quận của tỉnh Gia Định, dt 67,9 km , dân số 402.187 người. So với Gò Vấp hiện nây, Gò Vấp cũ dt lớn gấp 3 lần, dân số đông gấp 2 lần (năm 2000).
Giải thích về địa danh "Chuồng Chó":
Chuồng Chó là địa danh dùng để chỉ ngã 5 Gò Vấp tức vòng xoay Nguyễn Kiệm - Quang Trung - Nguyễn Văn Nghi - Nguyễn Oanh - Phạm Ngũ Lão và nay thêm Trần Thị Nghĩ thành Ngã 6.
Nguyên cớ: Thời Pháp tại khu vực này có một trại huấn luyện chó gọi là trường Quân Khuyển, chính là nhà số 679 Nguyễn Kiệm (đầu đường Nguyễn Văn Công bây giờ). Trung tâm huấn luyện này đã chuyển ra ngoài Bắc từ 1994. Shaolaojia biết rõ chuyện này vì ngày xưa nhà của Shaolaojia ở số 675 đường Nguyễn Kiệm.
Ngã Năm Chuồng Chó trước kia còn có tên là ngã 5 Hàng Điệp, vì trên các đường dẫn đến ngã 5, hai bên đường đều trồng hai hàng điệp.
Giải thích về ngã 3 Chú Ía
Có 3 cách giải thích:
- Xưa khu vực này có rất đông người Tàu ở. Khoảng trước năm 2005 ngay trong khu rừng cây của công viên (đầu ngã 3) Thiều gia vẫn còn thấy có rất nhiều mộ tổ ong, một kiểu mộ đặc trưng của người Tàu và ngay cuối công viên hiện vẫn còn nhà hội quán của người Tiều. Tương truyền khu đất này xưa thuộc quyền khai khẩn của một người có tên là Ía bởi vậy mới có địa danh Chú Ía là như thế.
- Thuyết thứ hai có tên là ngã 3 "Chó Ỉa" vì xưa chỉ là con đường mòn dùng để dân địa phương qua lại rất quạnh quẻo, lại gần khu vực Chuồng Chó nói trên nên chỉ là nơi để cho chó "giải quyết nỗi buồn" ít người đi lại, bởi thế mà thành danh ? Nên nhớ, vào khoảng năm cuối thập niên tám mươi và đầu thập niên chín chục, tuy là trục đường trọng yếu nhưng ban đêm thi thoảng mới có 1 chiếc xe tải chạy qua và buổi tối từ 20g thì không có một người nào đủ gan, dám một mình đi đêm lên Sài Gòn, rất hoang vắng. Trước kia, trên bản đồ người ta vẫn in là ngã 3 Chú Ía tức Chó Ỉa.
- Thuyết thứ ba, vì danh từ "Chó ỉa" đọc lên không được thuận nhĩ lắm... rất nặng mùi . Bởi vậy mọi người mới đọc chệch ra thành Chú Ý cho dễ "lọt tai" lại không mắc ói .