Hiện kết quả từ 1 tới 3 của 3

Chủ đề: Câu chuyện đối đáp của người tiều phu núi Na

  1. #1
    AnhSang1989
    Guest

    Câu chuyện đối đáp của người tiều phu núi Na

    Đất Thanh Hóa phần nhiều là núi, bát ngát bao la đến mấy ngàn dặm. Trong đó có một ngọn núi cao chót vót, tên gọi là núi Na[1]. Núi có cái động, dài mà hẹp, hiểm trở mà quạnh hiu bụi trần không bén tới, chân người không bước tới. Hằng ngày trong động có nhiều tiều phu gánh củi đi ra, đem đánh đổi lấy cá và rượu, cốt được no say chứ không lấy một đồng tiền nào. Hễ gặp ông già, trẻ con dưới đồng bằng, lại nói những việc trồng dâu trồng gai một cách vui vẻ. Ai hỏi họ tên nhà cửa, tiều phu chỉ cười không trả lời. Mặt trời ngậm núi, lại thủng thỉnh về động. Người đương thời cho là người thuộc hạng Thần môn Tiếp Dư[2], chứ Thái Hòa[3] trở xuống đều không đủ kể .
    [1]Núi Na ở về địa phận xã Cổ Định, huyện Nông Cống.
    [2]Thần môn là người giữ việc mở cổng thành buổi sớm ở đời Xuân Thu, đó là một hiền giả lánh đời (Luận ngữ), Tiếp Dư họ Lục tên Thông, người đời vua Chiêu vương nước Sở, giả cách rồ dại không chịu ra làm quan, người đương thời gọi Sơ Cuồng, nghĩa là kẻ cuồng nước Sở.
    [3]Lam Thái Hòa, tương truyền là một dật sĩ cuối đời Đường thường mặc bộ quần áo rách, một chân xỏ giầy một chân giẫm đất, đi lang thang ở đường ở chợ, tay cầm thanh gỗ dài ba thước, uống rượu say nhừ rồi gõ thanh gỗ ấy làm phách mà hát nghêu ngao.
    Sau đến năm Khai Đại nhà Hồ, Hán Thương đi săn, chợt gặp ở đường vừa đi vừa hát rằng:

    Na sơn chi hữu thạch toàn ngoan
    Thụ thương thương
    Yên mịch mịch
    Thủy sằn sằn
    Triêu hề ngô xuất
    Hữu y hề chế kỹ
    Hữu bội hề nhậh lan
    Thát bài thanh hề bình hiểu chướng,
    Nhậm tha triều thị
    Nhậm tha xa mã
    Tri trần bất đáo thử giang san,
    U thảo Tống triều cung kiếm,
    Cổ khâu Tấn đại y quan
    Vương tạ phong lưu
    Triệu Tào sự nghiệp
    Toán vãng, cổ lai kim khanh tướng,
    Thạch triện đài man
    Tranh như ngã trạo đầu nhất giác
    Hồng nhật tam can

    Dịch:
    Núi Na đá mọc chênh vênh,
    Cây tùm um, nước long lanh khói mờ.
    Đi về hôm sớm thẩn thơ,
    Mình dư áo lá, cổ thừa chuỗi hoa.
    Non xanh bao bọc quanh nhà,
    Ruộng đem sắc biếc xa xa diễu ngoài,
    Ngựa xe võng lọng thây ai,
    Nước non riêng chiếm, bụi đời khôn vương,
    Áo đai đời Tấn gò hoang,
    Kiếm cung triều Tống dưới làn cỏ xanh[4]
    Sự đời bao xiết mong mang,
    Phong lưu Vương, Tạ, công danh Triệu, Tào[5]
    Từ xưa khanh tướng ngôi cao,
    Đá mờ rêu phủ đã bao nhiêu rồi.
    Sao bằng ta được thảnh thơi,
    Giấc mai bừng tỉnh mặt trời lưng không
    .
    [4]Thơ Lý Bạch: Ngô cung hoa thảo mai u kính, Tấn đại y quan thành cổ khâu. Nghĩa là: Hoa cỏ cung Ngô vùi ngõ tối, áo đai đời Tấn lấp gò cao.
    [5]Vương Đạo, Tạ An là khanh tướng đời nhà Tấn; Triệu Thổ, Tào Bân là khanh tướng đời nhà Tống.
    Hát xong rồi phất áo đi thẳng, Hán Thương đoán chắc đó là một vị ẩn giả, bèn sai quan hầu là Trương Công đi theo mời lại. Nhưng Trương theo gần đến nơi thì thấy người ấy đã rảo bước vào động, vội gọi cũng không trả lời, chỉ thấy cưỡi mây lách khói, đi thoăn thoắt trong khoảng cành tùng khóm trúc. Biết đó không phải là người thường, bèn rón bước theo sau, rẽ cỏ lấy đường, đi ước chừng hai, ba dặm. Song đường núi gập ghềnh càng vào sâu càng khó đi lắm, rồi trong thoắt chốc đã chẳng thấy người ấy đâu cả. Ngẩng lên trông, tà dương đã gác đầu núi, cây cỏ đã bắt đầu lờ mờ, bàng hoàng muốn về, nhưng đã không kịp. Bỗng nghe có tiếng gà gáy ở trên một chòm cây trúc, Trương mừng mà rằng:

    -Đây đến chỗ có nhà người ở cũng không xa gì.

    Chống gậy trèo lên thì thấy có một cái am cỏ, hai bên tả hữu trồng mấy cây kim tiền chen lẫn vào những cây bích đào, hồng hạnh, đều xanh tốt đáng yêu cả. Trong am đặt một cái giường mây; trên giường để đàn sáo và chiếc gối dựa. Hai bên bức vách đông tây đều trát keo trắng và đề hai bài ca, một bài là “Thích ngủ”, một bài là “Thích cờ”.

    BÀI CA THÍCH NGỦ
    Ngô hà ái? Ái duy miên,
    Ái vị an thu tính thích nhiên
    Thiển mặc trướng thiêm tân phú quý
    Ủy đẳng sàng kết cựu nhân duyên
    Mai chi hiên trúc chi viên
    U cư thú vị hữu lâm tuyền.
    Thanh nô ủng hậu
    Hồng hữu la tiền
    Môi <> hắc điềm thắng,
    Cảnh lương tứ khinh tiễn
    Song yểm nhĩ hồng trần thế thượng,
    Tiểu khúc quăng bạch ốc vân biên
    Kỳ ngạo thảo lư, Nam dương nhàn nhật nguyệt
    Khiếm thân Vân quán, Triêu Tống trích sơn xuyên
    Bắc song ngâm hồn dị súc,
    Tây đường xuân mộng thường viên
    Thư lâu sơ quyển tịch,
    Tửu điếm dục tình thiên
    Huyền hạc Hoàng châu dạ dạ
    Mỹ nhân Tương thủy niên niên
    Hữu thời hướng túy hương đả ngọa
    Thảo phô nhân, hoa phô ốc, địa phô chiên
    Bành trạch dạ thâm, bán liêm tàn nguyệt,
    Liêm Khê viện tĩnh, nhất chẩm đề quyên.
    Nhiệm nhân đạo vi lãn phu sĩ, vi khát thụy hán, vi ẩn thần tiên.


    Dịch:
    Thích gì? Ta thích ngủ thôi,
    Vì chưng ngủ được, trong người sởi sang
    Nhân duyên xe chặt giường màn
    Trúc, mai, rừng, suối muôn vàn cảnh thanh.
    Quanh mình bạn đỏ hầu xanh[6]
    Giấc ngon bừng tỉnh tâm linh nhẹ vèo.
    Bưng tai chuyện thế eo sèo,
    Khoanh tay ngất ngưởng nằm khoèo bên mây.
    Lều tranh một túp xinh thay,
    Nam Dương nọ kẻ tháng ngày thảnh thơi[7]
    Quán Vân uể oải nằm dài,
    Non sông coi nhỏ kìa ai Tống Triều[8]
    Lầu tây song bắc tiêu diêu
    Khi mai quán rượu, lúc chiều hiên thơ,
    Sông Tương người đẹp trong mơ[9]
    Châu Hoàng bóng hạc vật vờ cao bay[10]
    Có khi ngủ tít làng say,
    Đất giường, cỏ đệm, hoa vây làm màn.
    Uyên Minh ngủ dưới trăng tàn[11]
    Liêm Khê gối chợp tiếng ran quyên gào[12]
    Chê khen ai bảo thế nào:
    Đồ lười biếng, bậc thanh cao, mặc lòng.

    [6]Bạn đỏ, chữ là hồng hữu, tên một thứ rượu. Hầu xanh, chữ là thanh nô, trỏ vào một thứ gối dựa làm bằng trúc xanh, mùa hạ đặt trên giường để gác chân tay vào cho mát
    [7]Ông Gia Các Lượng trước khi ra giúp Lưu Bị, nằm ngủ khểnh trong túp liều tranh ở đất Nam Dương
    [8]Trỏ vào ông Trần Đoàn , một bậc cao sĩ đời Tống, mấy lần vua vời đều từ chối không ra. Trước ở Tịch Cốc và luyện khí hơn 20 năm tại núi Vũ Dương, sau dời đến quán Vân Đài ở núi Họa
    [9]Xưa có người bắt được cái gối, đêm nào cũng nằm mơ thấy cùng một mỹ nhân đưa đi chơi trên sông Tương
    [10]Đời Tống, ông Tô Đông Pha khi bị trích xuống Hoàng Châu (làm quan có lỗi phải dời đến chỗ xa xôi hay rừng thiêng, nước độc sự là bị trích), mùa thu cùng bạn đi chơi thuyền trên sông Xích Bích, thấy một con hạc bay qua thuyền, rồi đêm ngủ trong thuyền chiêm bao gặp một đạo sĩ mặc tấm áo lông
    [11]Uyên Minh tức là ông Đào Tiêm đời Tấn, từ quan về ẩn nằm ngủ ở dưới cửa sổ đằng bắc, tự coi mình là người đời Hy Hoàng
    [12]Ông Chu Liêm Khê đời Tống có một cái gối, hễ nằm vào ngủ thì nghe thấy tiếng cuốc kêu, nhân gọi là "gối cuốc kêu"
    BÀI CA THÍCH CỜ
    Ngô hà ái, ái duy kỳ
    Ái vị phong vân thiểu thái kỳ.
    Liệt xứ loại long xà thất thế,
    Thắng biên như hùng hổ uy dương uy.
    Xa song trì, mã song phi
    Độ hà nhất tốt kháo trùng vi
    Bắc nam tương giới, hình thế tương y
    Phương viên động tĩnh diệu toán vô di
    Xuân tịch tịch xạ khao tàn mộng.
    Thủ dao dao lung toái hương nê,
    Độc lạc viên trung, tân bằng sơ định hậu
    Hoàng châu lâu hiểu, minh đính bán tỉnh thì.
    Trú Vĩnh thiên lưu khách cửu,
    Am cao tử lạc thanh trì
    Viện giáo dung thiếp tảo
    Liêm hứa tiểu đồng khuy
    Doanh thâu đổ giang sơn bán cục
    Công danh tiêu đắc thất nhàn ky
    Hồn bất giác nhất thiên hướng tịch,
    Nguyệt tà song, yên tà triện, trúc tà chi
    Lãng uyển thần tiên, nhàn trung độ nhật.
    Trường an công tử, túy úy vong quy
    Tương đối xử kiêm ta cầm, kiêm tà họa, kiêm ta bích đề thi.


    Dịch:
    Thích gì? Ta thích cờ thôi
    Gió mây biến hóa ai ôi lạ lùng.
    Cơn thua, rồng rắn khi cùng,
    Mà xem lúc thắng hổ hùng dương oai.
    Ngựa ai giong đuổi đường dài,
    Sang sông một tốt hãm ngoài trùng vi.
    Bắc nam hình thế riêng chia,
    Tới lui động tĩnh tính suy đủ đường.
    Xuân êm khua tỉnh giấc vàng,
    Con cờ đập mạnh hương đàn thoảng bay[13]
    Vườn riêng xum họp bạn bầy[14].
    Châu hoàng lầu Trúc rượu say nửa vời[15]
    Ngày dài lưu khách ngồi chơi,
    Am cao điểm tiếng quân rơi trước bàn.
    Tiểu đồng ngấp ngó bên lan,
    Cô hầu quanh viện quét tàn lá rơi.
    Giang sơn vật lộn tay đôi,
    Công danh quên bẫng chuyện đời hơn thua.
    Ngày vui thời khắc êm đưa,
    Trăng tà hương lạnh trúc ngơ ngẩn cành.
    Thần tiên nhàn nhã vườn quỳnh,
    Trường an công tử thích tình vui say.
    Trong khi vui nước cờ hay,
    Thêm đàn thêm rượu, thêm đầy vách thơ.

    [13]Ý nói quân cờ làm bằng gỗ đàn
    [14]Bài ký vườn Độc lạc của ông Tư Mã Ôn cũng có câu: "Chén rượu vui vẻ buổi xuân thừa, cuộc cờ tiêu khiển ngày hạ dài"

    [15]Vương Nguyễn Chi làm bài ký lầu Trúc ở Hoàng Châu trong có câu: "Nghi vi kỳ, tử thanh đinh đinh nhiên" nghĩa là nên đánh cờ, tiếng con cờ kêu lát chát.
    Còn Tiếp
    Lần sửa cuối bởi AnhSang1989; 31-05-2012 lúc 02:04 PM

  2. #2
    AnhSang1989
    Guest

    Câu chuyện đối đáp của người tiều phu núi Na

    Bấy giờ tiều phu đương ngồi ở cái hiên đá, dạy con chim yểng học nói; bên cạnh có vài cậu trẻ nhỏ ngồi đánh cờ. Thấy Trương đến, tiều phu kinh ngạc mà rằng:

    -Chỗ này quạnh vắng, đất thẳm rừng sâu, chim núi kêu ran, muông rừng chạy vẩn, sao ông lại lần mò tới đây như vậy, chẳng cũng khó nhọc lắm ư?

    Trương nói:

    -Tôi là chức quan Cung phụng của đương triều, vì ngài là bậc cao sĩ, nên tôi được vâng mệnh đến đây tuyên triệu. Hiện có loan giá ở ngoài kia, xin ngài ngoảnh lại một chút.

    Tiều phu cười mà rằng:

    -Ta là kẻ dật dân trốn đời, ông lão già lánh bụi, gửi tính mệnh ở lều tranh quán cỏ, tìm sinh nhai trong búa gió rìu trăng, ngày có lối vào làng say, cửa vắng vết chân khách tục, bạn cùng ta là hươu nai tôm cá, quẩn bên là tuyết nguyệt phong hoa, chỉ biết đông kép mà hè đơn, nằm mây mà ngủ khói, múc khe mà uống, bới núi mà ăn, chứ có biết gì đâu ở ngoài là triều đại nào, là vua quan nào.

    Bèn mời Trương ở lại đó làm mâm thết, cơm thổi bằng hạt điêu hồ, canh nấu bằng rau cẩm đái, lại còn có mấy món rau suối khác nữa. Canh khuya, chuyện trò, đều là những lời ý nghĩa đáng nghe cả, nhưng không có một câu nào đả động đến thời sự. Hôm sau, Trương lại mời:

    -Những bậc quân tử đời xưa, không phải là không muốn giúp đời hành đạo; khi mà giấu kín một chỗ, chỉ là còn đợi giá mà thôi. Cho nên tất cả bức tếu tượng đi tìm rồi sau đồng Thương mới thấm nước[16], tất có cỗ hậu xa đi chở, rồi sau nội Mục mới thành công[17]. Nay phu tử lấy tấm thân vàng ngọc ôm một bọc kinh luân, ngoài vòng vinh lợi, vùi lấp tiếng tăm trong đám ngư tiều, giấu tài trí trạch, náu mình chốn rừng suối, vang tiếng đến cửu trùng, đốt nón lá, xé áo tơi, nay chính là đến lúc rồi đó. Dám xin bỏ bờ đập Phó Nham, ném cần câu Vị Thủy, đừng để uổng hoài khát vọng của bao kẻ thương sinh.
    [16]Vua Cao Tông nhà Thương chiêm bao thấy thượng đế cho một người giúp rập rất tốt, bèn theo trong mộng vẽ một bức hình, rồi sai người đem bức hình ấy đi tìm; quả nhiên tìm được ông Phó Duyệt, đương đắp bờ đập ở đất Phó Nham, đón về lập làm tướng. Vua có bảo ông Duyệt: "Trời khi nào đại hạn, dùng người làm mưa rào"
    [17]Vua Văn vương nhà Chu đi săn, gặp ông Lã Vọng câu cá ở sông Vị Thủy, mời lên chiếc xe sau chở về, tôn làm bậc thầy. Ông Lã Vọng bày đồ bát trận rồi đánh được nhà Ân ở đồng Mục dã
    Tiều phu nói:

    -Kẻ sĩ ai có chí nấy, hà tất phải vậy! cho nên Nghiêm Tử Lăng không đem chức Giám nghị ở Đông Đô, đánh đổi khói sóng Đồng Thủy[18], Khương Bá Hoài không đem bức tranh vẽ của Thiên Tử làm nhơ non nước Bành Thành[19]. Tài ta tuy kém, so với người xưa chưa bằng được. Nhưng may lại giàu hơn Kiềm Lâu[20], Thọ hơn Vệ Giới[21], no hơn Viên Tinh[22], đạt hơn Phụng Thiến[23], kể thì cũng đã được trời đất ban cho khá nhiều. Nếu lại còn tham cầu những cái ở ngoài phận mình, len lỏi vào đường tiến sĩ, chẳng những xấu hổ với các bậc tiên hiền, lại còn phụ bạc với vượn hạc ở trong núi nữa. Vậy xin ông đi đi, đừng nói lôi thôi gì nữa.
    [18] & [19]Đã chua ở phần đầu: "Nguyễn Dữ với Truyền kỳ mạn lục"
    [20]Kiềm Lâu là một bậc cao sĩ nhà nghèo, lúc chết chỉ có một cái áo che kín đầu thì hở chân , che kín chân thì hở đầu
    [21]Vệ Giới đời Tấn, người đẹp văn hay, thọ được 27 tuổi thì mất
    [22]Viên Tinh là một người học trò nghèo cùng chết đói ở dọc đường
    [23]Tuân Sán đời Ngụy tên tự là Phụng Thiến, có người vợ đẹp lắm. Sau người vợ ốm chết, Phụng Thiến cũng chết theo
    Trương nói:

    -Ngài cho là hiện thời không đủ để cho ngài làm việc được chăng? Nay có đấng Thánh nhân ngự trị, bốn bể đều ngóng trông, người Chiêm dâng đất mà xưng thần, quân Minh nộp lễ để xin lui, Lão Qua, Đại Lý các nước cũng đều tranh nhau quy phục. Hiện chỉ còn thiếu các bậc dật nhân ở rừng núi ra mà giúp rập, khiến cho huân đức của Chúa thượng được sánh cùng các vua Nghiêu, Thuấn ngày xưa. Ngài nếu định trọn đời ẩn lánh, bắt chước như Vụ Quang, Quyên Tử, thì cứ như vậy không sao. Nhưng nếu còn hơi để ý đến đám dân kia thì bỏ lỡ dịp này không ra, tôi sợ rằng sẽ cùng cỏ cây cùng nát, không bao giờ lại có được dịp gặp gỡ hay này nữa.

    Tiều phu biến sắc nói:

    -Như lời ông nói, há chẳng là khoe khoang quá, khiến cho người nghe phải thẹn thùng, Vả vì vua ngự trị bây giờ, Có phải là họ Hồ không?

    -Chính phải.

    -Có phải là đã bỏ khu Long Đỗ để về ở đất An Tôn không?[24]
    [24]Long Đỗ tức là thành Thăng Long; An Tôn là tên một làng ở huyện Vĩnh Phúc (nay Vĩnh Lộc) Thanh Hóa, họ Hồ thiên đô từ Thăng Long vào đấy
    -Phải.

    -Ta tuy chân không bước đến thành thị, mình không vào đến cung đình, nhưng vẫn thường được nghe tiếng ông vua bây giờ là người như thế nào. Ông ấy thường dối trá, tính nhiều tham dục, đem hết sức dân để dựng cung Kim Âu, dốc cạn của kho để mở phố Hoa Nhai[25], phao phí gấm là, vung vãi châu ngọc, dùng vàng như cỏ rác, tiêu tiền như đất bùn, hình ngục có của đút là xong, quan chức có tiền mua là được, kẻ dâng lời ngay thì giết, kẻ nói điều nịnh thi thưởng, lòng dân động lay, nên xảy việc quân sông Đáy[26] cõi bờ chếch mếch, nên đã mất giải đất Cổ Lâu[27]. Vậy mà các kẻ đình thần trên dưới theo hùa, trước sau nối vết. Duy có Nguyễn Bằng Cử[28] có lượng nhưng chậm chạp, Hoàng Hối Khanh[29] có học nhưng lờ mờ, Lê Cảnh Kỷ[30] giỏi mưu tính nhưng không quyết đoán, Lưu Thúc Kiệm[31] quân tử nhưng chưa được là bậc nhân; còn ngoài ra phi là đồ tham tiền thì là tuồng nát rượu, phi là đồ chỉ lấy yên vui làm thích thì là tuồng lấy thế vị mà khuynh loát nhau, chứ chưa thấy ai biết nhũng kế lạ mưu sâu để lo tính cho dân chúng cả. Nay ta đương nấu vết ở chốn núi rừng, lo lảng tránh đi chẳng được, há lại còn xắn áo mà lội nữa ư?[32] Xin ông vui lòng trở về, làm ơn từ chối hộ kẻ cư sĩ này. Ta không thể đem hòn ngọc Côn Sơn cho nó cùng cháy ở trong ngọn lửa Côn Sơn[33] được.
    [25]Kim Âu, Hoa Nhai là hai làng thuộc về huyện Vĩnh Phúc, họ Hồ dựng cung và mở phố ở đấy
    [26]Đáy là sông Tiểu Đáy ở địa hạt Vĩnh Yên bây giờ. Tháng 8 năm Kiến Tân thứ hai, hai đời Trần Thiếu đế, Nguyễn Nhữ Cái nổi lên làm giặc ở đấy, có quân đến hơn một vạn, tung hoành khắp mấy huyện. Sau đó Nguyễn Bằng Cử dẹp yên được
    [27]Người Minh sai sứ đòi cắt đất, Quý Ly phải cắt khu Cổ Lâu cả thảy 59 thôn để dâng
    [28]Người Đông Ngạn, Bắc Ninh, làm quan nhà Trần đến chức Đông lộ Yên phủ sứ
    [29]Đỗ Thái học sinh đời Trần Đế Nghiễn, cuối nhà Hồ làm đến Thị Lang
    [30]Trước làm quan nhà Trần, sau làm quan nhà hồ đến chức Hành khiển.
    [31]Đỗ đầu khoa Thái học sinh cuối Trần
    [32]Trương Hoa đời Tấn đón mời ẩn sĩ là Vi Trung, Trung thác bệnh không ra. Người ta hỏi cớ, Trung nói: "Ta còn đương lo sóng rớt ở cái vực sâu kia nó tràn đến ta, há lại còn xắn áo mà lội nữa ư
    [33]Chữ ở thiên Thuấn điển trong Kinh Thư: "Hỏa viêm Côn cương, ngọc thạch câu phần", nghĩa là" Lửa đốt non Côn, ngọc đá đều cháy
    Trương nói:

    -Sự xuất xử của bậc người hiền, lại cố chấp đến như thế ư?

    Tiều phu nói:

    -Không phải là ta cố chấp. Ta chỉ ghét những kẻ miệng lưỡi lẻo bẻo, đã đắm mình trong cái triều đình trọc loạn, lại còn toan kéo người khác để cùng đắm với mình.

    Trương lặng im không trả lời, trở về đem hết những lời của tiều phu tâu lại với Chúa. Hán Thương không bằng lòng, nhưng còn muốn đem cổ xe êm để cố đón ra kỳ được, sai Trương lại đi lần nữa. Nhưng vào đến nơi thì rêu trùm cửa hang, gai góc đầy núi, dây leo, cành rậm đã lấp mất cả lối đi rồi. Chỉ thấy ở trên vách đá có hai câu thơ đề bằng nhựa cây như sau này:

    Kỳ La hải khẩu ngâm hồn đoạn,
    Cao Vọng sơn đầu khách tứ sầu.

    Dịch:
    Kỳ La cửa bể[34] hồn thơ đứt,
    Cao Vọng đầu non[35] dạ khách buồn
    .
    [34]Cửa bể Kỳ La ở làng Kỳ La, huyện Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh bây giờ. Năm Đinh Hợi (1487), Hồ Quý Ly bị bắt ở đấy
    [35]Núi Cao Vọng ở làng Bình Lễ, huyện Kỳ Anh, năm Đinh Hợi, Hồ Hán Thương bị bắt ở đấy

    Y lời như giọng trào phúng của họ Nguyên, họ Bạch[36], thể chữ như lối triện lệ của ông Lưu, ông Tư[37], nhưng rút lại chẳng hiểu là định nói gì, Hán Thương cả giận, sai đốt cháy núi; núi cháy hết vẫn không thấy gì, chỉ thấy con hạc đen lượn trên không bay múa. Sau hai Hồ gặp phải tai họa đều đúng như lời thơ.
    [36]Nguyên Bạch là Nguyên Chuẩn tự Vi Chi và Bạch Cư Dị tự Lạc Thiên, hai thi sĩ có tiếng đời Đường
    [37]Thái sử Lưu nhà Chu chế ra lối chữ đại triện; Thừa tướng Lý Tư nhà Tần chế ra lối chữ tiểu triện
    Gã tiều phu ấy, có lẽ là kẻ sĩ đắc đạo đấy chăng?

    Lời Bình:
    Than ôi, có cái thần để biết việc sau, có cái trí để giấu việc trước[38], đó là việc của Thánh nhân; tiều phu, tuy là bậc hiền, nhưng đâu đã được dự đến hạng ấy. Tuy nói việc táng bại của nhà Hồ, đúng như là bới cỏ bói rùa, nhưng chẳng qua là nghiệm với lẽ trời, chứng với lòng người, nói nhiều may ra thì tin, đó là cái lẽ đi như vậy. Kẻ làm vua chúa nên lấy sự chính lòng minh để làm cái gốc chính triều đình, chính trăm quan, chính muôn dân, đừng để cho kẻ xử sĩ phải bàn ra nói vào là tốt hơn cả.
    [38]Những câu này là lời Hệ từ thượng truyện trong Kinh Dịch
    Lần sửa cuối bởi AnhSang1989; 31-05-2012 lúc 02:59 PM

  3. #3
    Administrator
    Tham gia ngày
    Dec 2011
    Bài gửi
    2.162
    Thanks
    156
    Thanked 334 Times in 280 Posts
    The Following 2 Users Say Thank You to AnhSang1989 For This Useful Post
    Lần sửa cuối bởi thieugia; 31-05-2012 lúc 08:12 AM
    Shaojiazhuangzhu 韶家庄主 — 韶玉山

Tags for this Thread

Quyền viết bài

  • Bạn không thể gửi chủ đề mới
  • Bạn không thể gửi trả lời
  • Bạn không thể gửi file đính kèm
  • Bạn không thể sửa bài viết của mình
  •