Hiện kết quả từ 1 tới 5 của 5

Chủ đề: Nghiệm Lý Dịch Học - Nhà Văn Nguyên Ngọc

  1. #1
    Senior Member
    Tham gia ngày
    May 2012
    Bài gửi
    375
    Thanks
    176
    Thanked 25 Times in 22 Posts

    Arrow Nghiệm Lý Dịch Học - Nhà Văn Nguyên Ngọc

    Làng Văn hiện nay thật sôi nổi, nhà văn Nguyên Ngọc lại “phục hưng” nổi danh đình đám và có nhiều thông tin trái chiều về ông. Thôi thì chuyện thế sự cũng chẳng để tâm làm gì, mà thực ra cũng chả liên quan đến ai, dưng mà cái tên Nguyên Ngọc lại làm cho người viết tò mò rất nhiều. “Rừng xà nu” quả thật khiến cho người ta không thể kìm nén được sự tò mò, muốn khám phá.

    Nội tình về nhà văn Nguyên Ngọc như thế nào, người ngoài cuộc sao biết được, thôi thì đem Dịch Học để nghiệm lý và khám phá “Rừng xà nu” xem thế nào – trước để nghiệm lý lẽ Dịch, sau là mong rút ra được ý niệm “nhân tình thế thái” nào chăng?

    PS: chủ đề này chỉ mang tính “trà dư tửu hậu”, mạn đàm trong lúc thanh nhàn mà thôi.
    Hiền nhân cùng lý hợp hư vô,
    Đắc ngộ Kiền Khôn Tạo Hóa Lô.

    Hạ sĩ chỉ tranh danh dữ lợi,
    Giao nguyên khưu chủng thị Tiền Đồ.

  2. #2
    Senior Member
    Tham gia ngày
    May 2012
    Bài gửi
    375
    Thanks
    176
    Thanked 25 Times in 22 Posts

    Arrow Nghiệm Lý Dịch Học - Nhà Văn Nguyên Ngọc - Địa Phong Thăng - 地風升

    Được biết, quẻ Dịch Nhân Mệnh tiền vận của nhà văn Nguyên Ngọc là Địa Phong Thăng, nhằm hào Cửu Tam; quẻ Hậu vận là Thủy Địa Tỷ, nhằm hào Thượng Lục.

    Địa Phong Thăng - 地風升

    升 . 元 亨 . 用 見 大 人 . 勿 恤 . 南 征 吉 .
    Thăng. Nguyên hanh. Dụng kiến đại nhân. Vật tuất. Nam chinh cát.

    彖 曰 . 柔 以 時 升 . 巽 而 順 . 剛 中 而 應 . 是 以 大 亨 . 用 見 大 人 . 勿 恤 . 有 慶 也 . 南 征 吉 . 志 行 也 .
    Nhu dĩ thời thăng. Tốn nhi thuận. Cương trung nhi ứng. Thị dĩ đại hanh. Dụng kiến đại nhân. Vật tuất. Hữu khánh dã. Nam chinh cát. Chí hành dã.

    象 曰 . 地 中 生 木 . 升 . 君 子 以 順 德 . 積 小 以 高 大 .
    Địa trung sinh mộc. Thăng. Quân tử dĩ thuận đức. Tích tiểu dĩ cao đại.

    Hào cửu tam

    九 三 .升 虛 邑 .

    Cửu tam. Thăng hư ấp.
    象 曰 .升 虛 邑 . 無 所 疑 也 .
    Tượng viết: Thăng hư ấp. Vô sở nghi dã.

    -----------------------------------

    Người trong thời của quẻ Thăng () là thời hanh thông, dễ thăng tiến, gặp nhiều may mắn, được người trên nâng đỡ và tạo điều kiện tốt, đặc biệt có lợi khi tiến về phương Nam (南 征 吉 nam chinh cát). Bên cạnh đó, để nắm bắt và tận dụng tốt thời Thăng thì đương nhân luôn cần đức nhu thuận (柔 以 時 升 . 巽 而 順 nhu dĩ thời thăng, tốn nhi thuận - hợp cách với Văn đức) và sự thăng đạt theo cách tiệm tiến (積 小 以 高 大 tích tiểu dĩ cao đại).

    Xét hào cửu tam. Nhà văn Nguyên Ngọc có tiền vận thuộc thời Thăng nhiều thuận lợi, vị thuộc hào Tam. Hào cửu tam thuộc vị dương, hào dương là được Chính - đúng cách nên vận số càng nhiều thuận lợi. Phía trên lại được hào thượng Lục chính ứng – tượng trưng cho sự nâng đỡ của quý nhân dành cho bản thân đương số. Lời của hào tam cũng rất đẹp: thăng tiến thuận lợi, dễ dàng như vào chốn không người – không có điều gì phải nghi ngờ (升 虛 邑 . 無 所 疑 也 thăng hư ấp, vô sở nghi dã).

    Hào cửu tam trong thời Thăng quả thật rất đẹp, có hai ý ở đây cần phân tách kỹ lưỡng. Đó là chữ “hư” và chữ “nghi” 疑.

    Thứ nhất, chữ “hư” vốn có nghĩa chính là “trống không”, “rỗng” – với nghĩa này, thì hiểu “thăng hư ấp” với nghĩa thăng tiến dễ dàng như vào chỗ không người. Tuy nhiên, có thuyết cắt nghĩa chữ “hư” còn có nghĩa là “gò”- nơi đất cao (theo Mã Dụng trong “Thích Văn” và theo Thượng Thị Học) – với nghĩa ẩn dụ này, ta thấy Thăng là tiến lên vị trí cao hơn trong sự nghiệp; bên cạnh đó cũng còn có nghĩa ứng với nhà văn Nguyên Ngọc: nơi vùng đất cao là nơi tạo điều kiện thuận lợi cho sự thăng tiến của đương số (phải chăng điều này ứng với những tác phẩm để đời của nhà văn khi ông công tác trong chiến trường Tây Nguyên – “nam chinh” - với những con người và văn hóa nơi “đất cao” đó?!).

    Thứ hai, chữ “nghi”, Dịch Kinh dùng trong câu “vô sở nghi” mà không dùng chữ “cát” , ở đây có thâm ý gì chăng? Đây là điểm mấu chốt, chính vì người xưa muốn nhắc nhở thế nhân rằng: thời Thăng có nhiều thuận lợi đấy, hanh thông đấy, với Vị của hào Cửu Tam thuộc dương, lại dùng tài dương cương nên sự thăng tiến của nó là điều tất nhiên – nhưng không quả quyết là “cát” là vì họa phúc chưa thể biết được – điều này tùy theo từng suy nghĩ và hành động của từng con người cụ thể mà gặt họa hay phúc nơi chung cuộc. Rõ ràng, hào vị Cửu Tam vẫn tồn tại những rủi ro nhất định mà đương Nhân cần phải luôn cẩn trọng – tránh tình huống nơi chung cuộc: sai một ly đi một dặm, kiếm củi ba năm đốt một giờ….
    Lần sửa cuối bởi taothao; 24-05-2015 lúc 01:45 PM
    Hiền nhân cùng lý hợp hư vô,
    Đắc ngộ Kiền Khôn Tạo Hóa Lô.

    Hạ sĩ chỉ tranh danh dữ lợi,
    Giao nguyên khưu chủng thị Tiền Đồ.

  3. #3
    Senior Member
    Tham gia ngày
    May 2012
    Bài gửi
    375
    Thanks
    176
    Thanked 25 Times in 22 Posts

    Arrow Nghiệm Lý Dịch Học - Nhà Văn Nguyên Ngọc - Quẻ Thủy Địa Tỷ (Tỵ) 水 地 比

    .
    Quẻ Thủy Địa Tỷ (Tỵ) 水 地 比

    比 . 吉 . 原 筮 元 永 貞 . 無 咎 . 不 寧 方 來 . 後 夫 凶 .
    Tỉ. Cát. Nguyên phệ nguyên vĩnh trinh. Vô cữu. Bất ninh phương lai. Hậu phu hung.

    比 . 吉 也 . 比 . 輔 也 . 下 順 從 也 . 原 筮 元 永 貞 無 咎 . 以 剛 中 也 . 不 寧 方 來 . 上 下 應 也 . 後 夫 凶 . 其 道 窮 也 .
    Tỉ. Cát dã. Tỉ phụ dã. Hạ thuận tòng dã. Nguyên phệ nguyên vĩnh trinh vô cữu. Dĩ cương trung dã. Bất ninh phưong lai. Thượng hạ ứng dã. Hậu phu hung. Kỳ đạo cùng dã.

    象 曰 . 地 上 有 水 . 比 . 先 王 以 建 萬 國 . 親 諸 侯 .
    Địa thương hữu thủy. Tỉ. Tiên vương dĩ khuyến vạn quốc, thân chư hầu.

    Hào Thượng Lục

    上 六 .比 之 無 首 . 凶 .
    Thượng lục. Tỉ chi vô thủ. Hung.

    象 曰 .比 之 無 首 . 無 所 終 也 .
    Tỉ chi vô thủ. Vô sở chung dã.

    Quẻ Tỷ(có học giả dịch là Tỵ) tượng trưng cho sự tương liên tương hợp, sự thân mật, gần gũi. Nhìn chung, thời quẻ Tỷ là thời tốt lành, thời mà bạn bè thân hữu đoàn kết, nương tựa vào nhau. Tuy nhiên, trong sự tương hợp, thân bằng thân hữu, thế nhân luôn cần phải cẩn trọng suy tính đắn đo kỹ càng, chọn lựa đúng người mà tương liên tương bằng.

    Trong thời Tỷ, muốn hanh thông cần phải thực hành tốt ba đức Nguyên , Vĩnh , Trinh . Nguyên, có nghĩa là “gốc” “khởi đầu”- có gốc rễ, có sự bắt đầu. Vĩnh , có nghĩa lâu dài, vĩnh viễn. Trinh , tiết hạnh, trung thành, chính đạo.

    Thế nhân muốn hanh thông vẹn toàn phải thực hành thật tốt ba đức tính đó nếu không sẽ chuốc lấy tai họa về chung cuộc - “hậu phu hung” 後 夫 凶.Thế nhân luôn nhắc nhở bản thân theo đạo lý “uống nước nhớ nguồn”, mình được thành tựu ngày hôm nay là có nguồn gốc từ đâu; luôn luôn giữ tiết hạnh và trung thành với “nguyên” khởi của mình dù thời thế thay đổi, vận khí thịnh suy – không vì bão tố phong ba mà quay lại phủ định cái “gốc” “chính đạo” của mình; trường kỳ và kiên định với những “duyên khởi” từ thời kỳ lập thân xưa kia của bản thân. Thời Tỷ có ba chữ vàng: nhất viết Nguyên, nhị viết Trinh, tam viết Vĩnh. Sự thân cận tương liên tụ tập thân hữu – để xây dựng Thời và Thế của Tỷ, nếu không thực hành tốt ba chữ vàng nêu trên, thế nhân chắc chắn chuốc lấy “thân bại danh liệt” – kỳ đạo cùng其 道 窮 ?

    Xét hào thượng Lục. Hào này âm nhu, ngồi vị sáu cũng âm nhu: thuận lẽ, nên an phận thủ thường thì khánh cát; thế nhân nếu giở quẻ mà cương cường, ương bướng, khuấy động thì chỉ có “hung” mà thôi. Chính ứng với thượng Lục là hào lục Tam, lục Tam âm nhu mà lại ngồi vị dương, đây là hào “kẻ dưới” của thượng Lục nhưng lại bất trung bất chính – lục Tam ở đây đều đại biểu cho những kẻ tiểu nhân, vô tài, bất lực. Thế nhân ngồi hào lục Tam thời Tỷ, nên nhu thuận mềm mại với “vị” của mình, chớ có manh động mà lôi kéo lục Tam vô minh để rồi cùng nhau đi vào chốn đường cùng “vô sở chung” 無 所 終.

    Lẽ Dịch là thế, lựa tài lựa sức, lựa thời lựa thế mà hành động cho thuận Lý. Tài sức thế nhân ở thời Tỷ mà lại ngồi nơi thượng Lục, há là kẻ có đủ tài và sức làm việc đại sự? Bản thân thượng Lục yếu nhược vô lực, một bầy lục Tam vô minh bất trung bất chính mà tính chuyện “tương liên thân hữu” nhóm họp – đây, có khác gì một hội mà chẳng có ai đủ tài làm thủ lĩnh, dù có cũng như không – nên nói “tỷ chi vô thủ” 比 之 無 首 là vậy; hãy cẩn trọng với “vô sở chung” 無 所 終.

    Mặt khác, hào thượng Lục nằm nơi quẻ Khảm ngoại quái, Khảm thủy tượng của sự hiểm nguy. Tiến lên nữa thì chẳng còn nơi để đi, ở lại tuy trong thời hiểm nhưng vẫn lành; muốn tốt hơn thì chỉ có còn cách là quay về mà phụ tá cho hào Cửu Ngũ vừa trung vừa chính nơi thời Tỷ là thượng sách.
    Tiến lui đã rõ, ngẫm cũng hay cho chữ “Thời” trong lẽ Dịch Lý thâm sâu.
    Hiền nhân cùng lý hợp hư vô,
    Đắc ngộ Kiền Khôn Tạo Hóa Lô.

    Hạ sĩ chỉ tranh danh dữ lợi,
    Giao nguyên khưu chủng thị Tiền Đồ.

  4. #4
    Administrator
    Tham gia ngày
    Jun 2011
    Bài gửi
    227
    Thanks
    15
    Thanked 19 Times in 18 Posts
    Chữ ở đây quả là lắm nghĩa:

    Chữ “nghi”
    , Dịch Kinh dùng trong câu “vô sở nghi” mà không dùng chữ “cát” , ở đây có thâm ý gì chăng? Đây là điểm mấu chốt, chính vì người xưa muốn nhắc nhở thế nhân rằng: thời Thăng có nhiều thuận lợi đấy, hanh thông đấy, với Vị của hào Cửu Tam thuộc dương, lại dùng tài dương cương nên sự thăng tiến của nó là điều tất nhiên – nhưng không quả quyết là “cát” là vì họa phúc chưa thể biết được – điều này tùy theo từng suy nghĩ và hành động của từng con người cụ thể mà gặt họa hay phúc nơi chung cuộc. Rõ ràng, hào vị Cửu Tam vẫn tồn tại những rủi ro nhất định mà đương Nhân cần phải luôn cẩn trọng – tránh tình huống nơi chung cuộc: sai một ly đi một dặm, kiếm củi ba năm đốt một giờ…

  5. The Following User Says Thank You to admin For This Useful Post:

    taothao (28-05-2015)

  6. #5
    Administrator
    Tham gia ngày
    Jun 2011
    Bài gửi
    227
    Thanks
    15
    Thanked 19 Times in 18 Posts
    Lẽ Dịch là thế, lựa tài lựa sức, lựa thời lựa thế mà hành động cho thuận Lý. Tài sức thế nhân ở thời Tỷ mà lại ngồi nơi thượng Lục, há là kẻ có đủ tài và sức làm việc đại sự? Bản thân thượng Lục yếu nhược vô lực, một bầy lục Tam vô minh bất trung bất chính mà tính chuyện “tương liên thân hữu” nhóm họp – đây, có khác gì một hội mà chẳng có ai đủ tài làm thủ lĩnh, dù có cũng như không – nên nói “tỷ chi vô thủ” 比 之 無 首 là vậy; hãy cẩn trọng với “vô sở chung” 無 所 終.

    Tốt hơn hết hẵng cứ theo lễ ngày xưa nhở "giữ chùa thì ăn oản"

  7. The Following User Says Thank You to admin For This Useful Post:

    taothao (28-05-2015)

Tags for this Thread

Quyền viết bài

  • Bạn không thể gửi chủ đề mới
  • Bạn không thể gửi trả lời
  • Bạn không thể gửi file đính kèm
  • Bạn không thể sửa bài viết của mình
  •