Chiêu gì, võ gì ???


Lúc nãy có bạn gởi cho mình tấm hình rồi hỏi đây là võ gì, chiêu gì. Mình bảo đây là chiêu "Xuyên cung độc triểu tăng ư trác" trong bài quyền Hùng Kê của võ phái Tây Sơn Bình Định.

Trước tiên cần khẳng định Hùng Kê Quyền hay Kê Quyền, Hồng Kê Quyền là bài quyền của miền đất võ Tây Sơn Bình Định. Bài quyền do cụ Nguyễn Lữ (1 trong 3 anh em nhà Tây Sơn còn gọi Tây Sơn tam kiệt) sáng tác.

Tương truyền, Lữ thích đá gà, mê đá gà... Lữ mê đến độ khi các anh đã phất cờ khởi nghĩa rồi mà hễ rảnh việc quân cơ là Lữ lại ôm gà đi "đá". Đá miết rồi Lữ phát hiện thấy gà tuy đá cũng có chiêu có thức, có thủ có công, có thực chiêu, có hư chiêu... miếng miếng đều ngầm thế "thôi sơn đảo hải" có thể dùng dạy cho quân sỹ rèn luyện chiến đấu... Và trong một bữa rượu say, Nguyễn Lữ khi tửu hứng đã sáng tác ra bài Hùng Kê Quyền.

Nguyên văn lời thiệu như sau:

Lưỡng kê giao thủ thủy tranh hùng
Song túc tề phi trảo thượng xung
Trấn ải kim thương như Bạch Hổ
Thủ quan ngân kiếm tựa Thanh Long
Xuyên cung độc triểu tăng ư trác
Hồi thủ đơn câu thọ tứ hung
Thiểu, tẩu, vượt, trầm thiên sở tứ
Nhu, cương, cường, nhược tận kỳ trung.

Dịch nghĩa:

Hai con gà chọi nhau để tranh hùng
Hai chân cùng bay, móng chân đâm hất lên
Trấn biên ải, cây thương vàng như cọp trắng
Giữ cửa quan, lưỡi kiếm bạc tựa rồng xanh
Mũi tên độc đâm vào hầu được cất giấu từ mỏ gà (mổ thóc)
Quay đầu móc đâm vào ngực kẻ địch
Chạy, nhảy lên, luồn, hụp xuống là thế trời cho
Mềm, cứng, mạnh, yếu, tất cả đều trong bài quyền này.

Theo "Đại Nam Thống Chí Nhất", Nguyễn Lữ vì mê gà, bỏ bê việc quân cơ đại sự có lần bị Nguyễn Huệ nhắc nhở, Lữ trong phút nóng giận, cậy thế làm anh đã dùng chiêu "Xuyên cung độc triểu tăng ư trác", dụng nhất dương chỉ mổ xuýt đui mắt Huệ. Cũng theo sách trên, nhân vì chuyện này mà anh em nhà Tây Sơn từ đấy mất đoàn kết, thường bài xích lẫn nhau, mấy bận đem quân chém giết lẫn nhau.

Và đây là kẽ hở được vua Gia Long khai thác tối đa. Nhà Tây Sơn do không đoàn kết nên "mệnh" yểu nhường đế vị cho triều Nguyễn Gia Long.
Bài Hùng Kê Quyền do võ sư Ngô Bông đem giới thiệu tại Hội nghị Liên đoàn võ thuật Việt Nam lần thứ 1, năm 1993. Hiện Hùng Kê quyền là 1 trong những bài quyền Quy định của LĐVTVN.

Tp.HCM, ngày 16.4.2017
Võ sư: Thiều Ngọc Sơn