nhan_voky
04-04-2014, 11:09 AM
Hình Ý Quyền (形意五拳)- nguồn gốc và chi phái
http://thaicucthieugia.com/images/stories/Tat_ca/Vo_lam/Trung_quoc/0009.png
Hán Tự Tham Khảo:
形意拳 (Tự Điển Bách Khoa Toàn Thư Tự Do - 维基百科,自由的百科全书)
形意拳,又称行意拳、心意拳、心意 六 合 拳,中国传统武术,与太极拳、八 卦 掌 齐名,同属内家拳之中,流 行 於 中 國 北 方 ,分成河北、山西、河南三個 系 統 。打法多直行直进,与八卦之横走 ,太极之中定有显著之差别.形意拳 之 短打直进用于战阵中最为适合,无 花 俏 之 招法,长劲亦是最快.两 军 交 战 ,千 军万马中,要能有闪转腾挪之 地 不 易 ,只有直行直进,走亦打,打亦走. 如 黄 河之决堤。
基本介绍
形意拳第三代宗师李存义形意拳是中 国 三 大著名内家拳拳种之一(形意、太极 、 八 卦),與少林拳位列中国 四 大 名 拳 。但是,形意拳的风格却是硬 打 硬 进 ,几 如 电闪雷鸣,在内家拳中独树一帜 。
形意拳发源于山西太谷,山西 形 拳 讲究功力,形鬆意紧,外形不拘一格 ,打法变幻多端的风格特点。在形 意 十 二 形 中,重点突出所取动物的进攻 技 巧 ,不求形象但求意真的练法,五行中 讲 究 金 、 木、水、火、土的内涵。
清初,形意拳在山西、河南 、河北得到广泛的传播,近百 年来 名 手 辈 出 。1914 年,形意拳家郝恩光东渡日本 ,教 授留日学生,遂把形意拳介绍到国外 。 中华人民共和国成立以后,形意拳 被 列 为 全 国 武 术 表 演 和 比 赛 项 目,在全 国 各地都有开展 。此外,在东南亚 、日本 、美 国也有形意拳传习,并 有 专门 团 体 和 刊 物。
形意拳以五行拳(劈、崩、钻 、炮 、横)和十二形拳 (龙、虎、猴、马、鸡、鹞、燕、蛇 、鼍 、骀 、鹰、熊)为基本拳法 ,其桩法以三体式为基础。山西一些 地 区 有 以“ 站 丹 田 ”、“ 六 合 式 ” 为 基本桩法的。其他单练套路有五 行 连环、杂式锤、八式拳、四把拳、十 二 洪 捶、出入洞、五行相生、龙 虎 斗 、八 字 功、上中下八手。对练套路有三手 炮 、五花炮、安身炮、九套环。器 械 练 习 以 刀、枪、剑、棍为主,多以三合 、六合、连环、三 才 等 命 名。河南一带流行的形 意 拳 多 称为“心意拳”,拳 法 以 十 大 形 (龙、虎、鸡、鹰 、蛇、马 、猫、猴、鹞、燕)和四拳八式(头 拳 、挑领、鹰捉、粘手)为 基本 拳 法 。桩法有鸡腿桩、鹰熊桩。单 练 套 路 有 龙 斗 、十 形 合 一 、上中下四把等。各地流行的形意拳 ,除技术内容有所不同 外 ,在风格上也各具特色。如河北一带 的 形意拳,拳 势 舒 展 ,稳健扎实;山西流传的形意拳,拳 势 紧 凑,劲力精巧 ; 河南一带的心意拳,拳 势勇猛,气势雄厚。
Nguồn gốc :
Hình Ý Quyền là một trong ba môn võ hiện được xếp trong Nội Gia mà truyền thuyết cho xuất phát từ núi Võ Đang. Sự thật môn Hình Ý Quyền, lúc đầu mang tên Lục Hợp Quyền, bắt nguồn từ Cơ Tế Khả, biệt danh Long Phong (1602-1683), người tỉnh Sơn Tây. Tài liệu có ghi lại là Cơ Tế Khả có viếng chùa Thiếu Lâm. Hiện nay tại chùa vẩn còn lưu truyền bài Tâm ý bả, với đòn thế rất giống môn Hình Ý hiện đại. Cơ Tế Khả có hai học trò Tào Kế Võ và Trịnh lão sư.
http://www.xingyiquan.cn/UploadFiles/20051114201145541.gif
形意五行拳谱 - Hình Ý Ngũ Hình Quyền Phổ
Tào Kế Võ là một vị tướng dưới triều Hoàng đế Khánh Hy (1662-1772), và dạy cho hai anh em Đới Long Bang (khoảng 1713-1802) và Đới Lăng Bang, người tỉnh Sơn Tây.
Còn Trịnh Lão sư dạy cho Mã Học Lể (khoảng 1715-1790), người tỉnh Hà Nam. Từ hai nhân vật Đới Long Bang và Mã Học Lể, môn phái chia thành ba chi nhánh.
Từ Mã Học Lể bắt nguồn chi phái Hà Nam, lấy tên Tâm Ý Lục Hợp Quyền. Ông chỉ truyền dạy cho người đạo Hồi. Lự Khao Cao (1873-1963) là người đầu tiên dạy ngoài giới Hồi giáo.
Đới Long Bang dạy hai con trai là Văn Lương và Văn Huân, và Lý Lạc Năng (khoảng 1808- 1890), biệt danh Năng Nhiên. Đới Văn Lương và Đới Văn Huân chỉ dạy trong gia đình, và cho con trai. Cho tới Đới Khôi (1874-1951), vì không có con trai nên mới chịu truyền ra ngoài dòng tộc. Vì vậy chi phái Sơn Tây, mang danh là Tâm Ý Quyền, mới được phổ biến sau nầy.
http://photo.hanyu.iciba.com/upload/encyclopedia_2/4b/69/bk_4b6998c6b91baeac9046a320a0f75d44_rrf4Nj.jpg
Lý Lạc Năng sau khi học với Đới Long Bang, trở về Hà Bắc và thâu học trò tại đây. Từ đó bắt nguồn chi phái Hà Bắc, với tên là Hình Ý Quyền. Chi nhánh nầy được nhiều người theo học và được biết hơn hai chi phái kia. Vào cuối thế kỷ thứ 19, Lý Tồn Nghỉa (1847-1921) và Lưu Vỹ Tường thành lập với hai võ sư Thái Cực Quyền và Bát Quái Chưởng, môn Nội Gia Quyền. Từ đây bắt đầu sự lầm lẩn với môn Nội Gia xưa ghi lại bởi Hoàng Tông Hy (1610-1695), và người ta đều nghỉ là Nội Gia bao gồm ba môn Hình Ý Quyền, Thái Cực Quyền và Bát Quái Chưởng !
Đặc điểm :
Chiến đấu pháp của Hình Ý Quyền có thể tóm gọn trong hai câu : "Khoái công trực thủ, hậu phát tiên chí" (tấn công nhanh trên đường thẳng, đi sau tới trước), "Thiếp thân kháo đả, dĩ đoản chế trường" (Đến sát thân địch vừa hất vừa đánh, dùng đòn ngắn thắng đòn dài). Vì môn đồ Hình Ý Quyền chuyên đánh trên đường thẳng, nhập vào trung môn (chánh diện), nên không cho địch thủ có cơ hội phát triển đòn công và tuy ra đòn sau nhưng đòn lại tới trước. Khi tới sát địch thì hất hay đánh. Chi phái Hà Nam chuyên về hất. Nhưng lúc địch thủ nhanh hơn, thì môn sinh Hình Ý Quyền chạy tấn công bên hông.
Kình lực được phát huy qua sự phối hợp giữa bộ tiến, eo xoay, cột xương sống trôi lên sụp xuống và đòn tay đánh tới. Tuy là môn phái miền Bắc Trung Quốc nhưng sử dụng nhiều đòn tay hơn đòn đá. Đòn đá lại không quá bụng. Đòn thế lúc phát thì có kình.
Chi phái Hà Bắc đòn thế ngắn gọn, đơn giản dựa trên 17 thế căn bản là Ngũ Hành quyền và Thập nhị Hình quyền. Những bài quyền có Ngũ hành liên hoàn quyền, Thập nhị hình quyền, Tạp thức trùy, Tứ bả quyền, Thập nhị hồng trùy...
Chi phái Sơn Tây giống chi nhánh Hà Bắc hơn. Chương trình huấn luyện bao gồm Ngũ hành quyền, Thập đại hình, Giao tế tứ bả, Ngũ thãng hạp thế...
Chi nhánh Hà Nam thì khác hẳn hai hệ phái trên, đòn thế rộng hơn, mạnh bạo hơn, căn bản chỉ có Thập đại Hình Quyền. Quyền thuật có những bài Thập đại hình, Tứ bả trùy...
Và chúng tôi phải nói tới môn Ý Quyền (còn có tên là Đại Thành Quyền), sáng lập do Vương Hương Chai (khoảng 1885-1963) trên nền tảng Hà Bắc Hình Ý Quyền pha lẩn với vài môn võ khác. Môn nầy không có bài quyền, và rất chú trọng tới phần Ý hơn là phần Hình, nên đặc biệt luyện tập Trạm thung (môn sinh đứng bất động giữ một tư thế và hít thở).
Kết luận : Hình Ý Quyền là môn võ miền Bắc Trung Quốc, có nguồn gốc từ chùa Thiếu Lâm tại tỉnh Hà Nam, với nhiều đòn tay hơn đòn chân, đòn thế đơn giản và mạnh bạo. Môn nầy không có liên quan lịch sử với môn Nội Gia Quyền ghi lại bởi Hoàng Tông Hy vào thế kỷ thứ 17, như hiện nay nhiều võ sư lầm tưởng.
Còn nữa...
http://thaicucthieugia.com/images/stories/Tat_ca/Vo_lam/Trung_quoc/0009.png
Hán Tự Tham Khảo:
形意拳 (Tự Điển Bách Khoa Toàn Thư Tự Do - 维基百科,自由的百科全书)
形意拳,又称行意拳、心意拳、心意 六 合 拳,中国传统武术,与太极拳、八 卦 掌 齐名,同属内家拳之中,流 行 於 中 國 北 方 ,分成河北、山西、河南三個 系 統 。打法多直行直进,与八卦之横走 ,太极之中定有显著之差别.形意拳 之 短打直进用于战阵中最为适合,无 花 俏 之 招法,长劲亦是最快.两 军 交 战 ,千 军万马中,要能有闪转腾挪之 地 不 易 ,只有直行直进,走亦打,打亦走. 如 黄 河之决堤。
基本介绍
形意拳第三代宗师李存义形意拳是中 国 三 大著名内家拳拳种之一(形意、太极 、 八 卦),與少林拳位列中国 四 大 名 拳 。但是,形意拳的风格却是硬 打 硬 进 ,几 如 电闪雷鸣,在内家拳中独树一帜 。
形意拳发源于山西太谷,山西 形 拳 讲究功力,形鬆意紧,外形不拘一格 ,打法变幻多端的风格特点。在形 意 十 二 形 中,重点突出所取动物的进攻 技 巧 ,不求形象但求意真的练法,五行中 讲 究 金 、 木、水、火、土的内涵。
清初,形意拳在山西、河南 、河北得到广泛的传播,近百 年来 名 手 辈 出 。1914 年,形意拳家郝恩光东渡日本 ,教 授留日学生,遂把形意拳介绍到国外 。 中华人民共和国成立以后,形意拳 被 列 为 全 国 武 术 表 演 和 比 赛 项 目,在全 国 各地都有开展 。此外,在东南亚 、日本 、美 国也有形意拳传习,并 有 专门 团 体 和 刊 物。
形意拳以五行拳(劈、崩、钻 、炮 、横)和十二形拳 (龙、虎、猴、马、鸡、鹞、燕、蛇 、鼍 、骀 、鹰、熊)为基本拳法 ,其桩法以三体式为基础。山西一些 地 区 有 以“ 站 丹 田 ”、“ 六 合 式 ” 为 基本桩法的。其他单练套路有五 行 连环、杂式锤、八式拳、四把拳、十 二 洪 捶、出入洞、五行相生、龙 虎 斗 、八 字 功、上中下八手。对练套路有三手 炮 、五花炮、安身炮、九套环。器 械 练 习 以 刀、枪、剑、棍为主,多以三合 、六合、连环、三 才 等 命 名。河南一带流行的形 意 拳 多 称为“心意拳”,拳 法 以 十 大 形 (龙、虎、鸡、鹰 、蛇、马 、猫、猴、鹞、燕)和四拳八式(头 拳 、挑领、鹰捉、粘手)为 基本 拳 法 。桩法有鸡腿桩、鹰熊桩。单 练 套 路 有 龙 斗 、十 形 合 一 、上中下四把等。各地流行的形意拳 ,除技术内容有所不同 外 ,在风格上也各具特色。如河北一带 的 形意拳,拳 势 舒 展 ,稳健扎实;山西流传的形意拳,拳 势 紧 凑,劲力精巧 ; 河南一带的心意拳,拳 势勇猛,气势雄厚。
Nguồn gốc :
Hình Ý Quyền là một trong ba môn võ hiện được xếp trong Nội Gia mà truyền thuyết cho xuất phát từ núi Võ Đang. Sự thật môn Hình Ý Quyền, lúc đầu mang tên Lục Hợp Quyền, bắt nguồn từ Cơ Tế Khả, biệt danh Long Phong (1602-1683), người tỉnh Sơn Tây. Tài liệu có ghi lại là Cơ Tế Khả có viếng chùa Thiếu Lâm. Hiện nay tại chùa vẩn còn lưu truyền bài Tâm ý bả, với đòn thế rất giống môn Hình Ý hiện đại. Cơ Tế Khả có hai học trò Tào Kế Võ và Trịnh lão sư.
http://www.xingyiquan.cn/UploadFiles/20051114201145541.gif
形意五行拳谱 - Hình Ý Ngũ Hình Quyền Phổ
Tào Kế Võ là một vị tướng dưới triều Hoàng đế Khánh Hy (1662-1772), và dạy cho hai anh em Đới Long Bang (khoảng 1713-1802) và Đới Lăng Bang, người tỉnh Sơn Tây.
Còn Trịnh Lão sư dạy cho Mã Học Lể (khoảng 1715-1790), người tỉnh Hà Nam. Từ hai nhân vật Đới Long Bang và Mã Học Lể, môn phái chia thành ba chi nhánh.
Từ Mã Học Lể bắt nguồn chi phái Hà Nam, lấy tên Tâm Ý Lục Hợp Quyền. Ông chỉ truyền dạy cho người đạo Hồi. Lự Khao Cao (1873-1963) là người đầu tiên dạy ngoài giới Hồi giáo.
Đới Long Bang dạy hai con trai là Văn Lương và Văn Huân, và Lý Lạc Năng (khoảng 1808- 1890), biệt danh Năng Nhiên. Đới Văn Lương và Đới Văn Huân chỉ dạy trong gia đình, và cho con trai. Cho tới Đới Khôi (1874-1951), vì không có con trai nên mới chịu truyền ra ngoài dòng tộc. Vì vậy chi phái Sơn Tây, mang danh là Tâm Ý Quyền, mới được phổ biến sau nầy.
http://photo.hanyu.iciba.com/upload/encyclopedia_2/4b/69/bk_4b6998c6b91baeac9046a320a0f75d44_rrf4Nj.jpg
Lý Lạc Năng sau khi học với Đới Long Bang, trở về Hà Bắc và thâu học trò tại đây. Từ đó bắt nguồn chi phái Hà Bắc, với tên là Hình Ý Quyền. Chi nhánh nầy được nhiều người theo học và được biết hơn hai chi phái kia. Vào cuối thế kỷ thứ 19, Lý Tồn Nghỉa (1847-1921) và Lưu Vỹ Tường thành lập với hai võ sư Thái Cực Quyền và Bát Quái Chưởng, môn Nội Gia Quyền. Từ đây bắt đầu sự lầm lẩn với môn Nội Gia xưa ghi lại bởi Hoàng Tông Hy (1610-1695), và người ta đều nghỉ là Nội Gia bao gồm ba môn Hình Ý Quyền, Thái Cực Quyền và Bát Quái Chưởng !
Đặc điểm :
Chiến đấu pháp của Hình Ý Quyền có thể tóm gọn trong hai câu : "Khoái công trực thủ, hậu phát tiên chí" (tấn công nhanh trên đường thẳng, đi sau tới trước), "Thiếp thân kháo đả, dĩ đoản chế trường" (Đến sát thân địch vừa hất vừa đánh, dùng đòn ngắn thắng đòn dài). Vì môn đồ Hình Ý Quyền chuyên đánh trên đường thẳng, nhập vào trung môn (chánh diện), nên không cho địch thủ có cơ hội phát triển đòn công và tuy ra đòn sau nhưng đòn lại tới trước. Khi tới sát địch thì hất hay đánh. Chi phái Hà Nam chuyên về hất. Nhưng lúc địch thủ nhanh hơn, thì môn sinh Hình Ý Quyền chạy tấn công bên hông.
Kình lực được phát huy qua sự phối hợp giữa bộ tiến, eo xoay, cột xương sống trôi lên sụp xuống và đòn tay đánh tới. Tuy là môn phái miền Bắc Trung Quốc nhưng sử dụng nhiều đòn tay hơn đòn đá. Đòn đá lại không quá bụng. Đòn thế lúc phát thì có kình.
Chi phái Hà Bắc đòn thế ngắn gọn, đơn giản dựa trên 17 thế căn bản là Ngũ Hành quyền và Thập nhị Hình quyền. Những bài quyền có Ngũ hành liên hoàn quyền, Thập nhị hình quyền, Tạp thức trùy, Tứ bả quyền, Thập nhị hồng trùy...
Chi phái Sơn Tây giống chi nhánh Hà Bắc hơn. Chương trình huấn luyện bao gồm Ngũ hành quyền, Thập đại hình, Giao tế tứ bả, Ngũ thãng hạp thế...
Chi nhánh Hà Nam thì khác hẳn hai hệ phái trên, đòn thế rộng hơn, mạnh bạo hơn, căn bản chỉ có Thập đại Hình Quyền. Quyền thuật có những bài Thập đại hình, Tứ bả trùy...
Và chúng tôi phải nói tới môn Ý Quyền (còn có tên là Đại Thành Quyền), sáng lập do Vương Hương Chai (khoảng 1885-1963) trên nền tảng Hà Bắc Hình Ý Quyền pha lẩn với vài môn võ khác. Môn nầy không có bài quyền, và rất chú trọng tới phần Ý hơn là phần Hình, nên đặc biệt luyện tập Trạm thung (môn sinh đứng bất động giữ một tư thế và hít thở).
Kết luận : Hình Ý Quyền là môn võ miền Bắc Trung Quốc, có nguồn gốc từ chùa Thiếu Lâm tại tỉnh Hà Nam, với nhiều đòn tay hơn đòn chân, đòn thế đơn giản và mạnh bạo. Môn nầy không có liên quan lịch sử với môn Nội Gia Quyền ghi lại bởi Hoàng Tông Hy vào thế kỷ thứ 17, như hiện nay nhiều võ sư lầm tưởng.
Còn nữa...