PDA

View Full Version : Cách xác định huyệt bằng thốn?



bach_ho
17-08-2014, 09:32 AM
Cách xác định "xích thốn" bằng ngón tay
(chỉ thốn pháp - đồng thân thốn)

[ Bach_ho - Xích, thốn là đơn vị dùng để đo chiều dài, chiều rộng, nằm trong hệ đo lường cổ của Trung Hoa. "Xích" gọi theo tiếng Việt ta là thước hay mét; "Thốn" tức là tấc (Thước và Tấc được dùng chủ yếu trong các nghề như thợ mộc, thợ xây trước đây). Tuy "thốn" là đơn vị dùng xác định khoảng cách, đo chiều dài thế nhưng... trong một số trường hợp nào đó, "Thốn" lại không còn dài, không được hiểu 10 thốn = 1 thước như cách trên kia.

Dưới đây là cách tính khoảng cách, độ dài (thôn) rất phổ biến trong giới Trung Y cũng như dùng để xác định trị trí huyệt vị trong võ lâm giang hồ].


http://thaicucthieugia.com/images/stories/Huyet_vi/sch%20thn.jpg

Là cách lấy bề rộng mấy chỗ ở ngón tay người bệnh làm tiêu chuẩn đo lường lấy huyệt. Nếu như thân chất người bệnh và thầy thuốc tương tự, có thể dùng tay thầy thuốc để đo. Cách lấy đồng thân thốn ngón giữa là bảo người bệnh dùng ngón giữa và ngón cái tay đặt nối nhau thành vòng tròn rồi đo lấy cự ly giữa hai đầu nếp gấp cạnh đốt giữa của ngón giữa làm một thốn. Cách này tiện dùng làm tiêu chuẩn cho việc lấy huyệt ở tứ chi và bề ngang vùng lưng.

Cách lấy đồng thân thốn ngón cái: Lấy độ rộng đốt 1 ngón cái (chỗ ngang khớp đốt) làm 1 thốn, hoặc cả hai ngón trỏ và giữa làm 2 thốn, hoặc cả bốn ngón (trừ ngón cái) làm 3 thốn. Bề ngang bốn ngón gọi là nhất phu pháp, (ở Việt Nam ngày xưa dùng bề ngang bốn ngón tay kẹp lại để làm đơn vị đo lường gọi là một “vổ”).

Những cách đo này rất đơn giản nhưng không chuẩn xác khi đo trên các đoạn xương, vì vậy tren các đoạn xương phải có cách đo riêng gọi là cốt độ pháp (phép đo ở xương).

Cách chia thốn theo độ dài xương

Cách chia thốn theo độ dài xương còn gọi là cốt độ pháp, cách này lấy khoảng cách giữa các bộ phận trong cơ thể qui định thành độ dài hoặc độ rộng nhất định rồi chia thành một số phần nào đó, mỗi phần như thế gọi là một thốn. Phương pháp này bất luận người bệnh là trai, gái, trẻ, già, hoặc cao, thấp, gầy, béo, nhất loạt chiểu theo tiêu chuẩn này mà chia ra lấy huyệt, như thế sẽ rất chính xác.

Số Xích Thốn ở một số Bộ phận cơ thể :

1. Đầu

- Từ mép tóc trước trán đến mép tóc sau gáy = 12 thốn (Nếu mép tóc trước không rõ ràng có thể lấy từ giữa lông mày đến mép tóc sau gáy làm 15 thốn).
- Từ mép tóc trước đến giữa lông mày (Ấn đường) = 3 thốn.
- Từ mép tóc sau gáy đến đốt cổ 7 = 3 thốn ( Nếu mép tóc sau gáy không rõ ràng thì lấy mép tóc trước đến đốt cổ 7 là 15 thốn).
- Bề rộng giữa 2 góc tóc trước trán trên lông mày = 9 thốn
- Từ giữa lông mày đến đốt cổ 7 = 18 thốn.

2. Ở ngực, bụng

- Khoảng cách giữa hai đầu vú = 8 (Ở ngực bụng khi chia bề ngang để lấy huyệt, căn cứ vào khoảng cách giữa hai đầu vú. Khi chia chiều dọc, nhất thiết lấy khoảng cách các xương sườn làm chuẩn).
- Từ lõm dưới xương ức đến rốn = 8 thốn.
- Từ giữa rốn đến vờ trên xương mu = 5 thốn.
- Từ nếp gấp hố nách đến sườn = 11 thốn.

3. lưng:

- Từ cạnh trong xương bả vai đến giữa cột sống: = 3 thốn (Chiều dọc của lưng theo khoảng cách các đốt sống làm căn cứ lấy huyệt)

4. Chi trên

- Từ nếp gấp nách đến nếp gấp khuỷu tay = 9 thốn (Theo cạnh trong cánh tay).
- Từ nếp gấp khuỷ tay đến nếp gấp cổ tay = 12 thốn (Dung cho cả hai cạnh trong và ngoài cẳng tay).

5. Chi dưới:

- Từ mấu chuyển lớn đến đầu gối xương đùi = 19 thốn (Dùng chung cho cả 3 cạnh trước, ngoài, sau của chi dưới).
- Từ đầu gối đến mắt cá ngoài = 16 thốn.
- Từ bờ trên xương mu đến bờ trên xương đùi chỗ đầu gối = 18 (Dùng chung cho cạnh trong chi dưới).

Bach_ho sưu tầm